Automoderated users، confirmed، protected، templateeditor
۳٬۳۲۷
ویرایش
امام جواد علیه‌السلام: تفاوت میان نسخه‌ها
←شهادت
P.motahari (بحث | مشارکتها) بدون خلاصۀ ویرایش |
P.motahari (بحث | مشارکتها) (←شهادت) |
||
| خط ۶۵: | خط ۶۵: | ||
=== شهادت=== | === شهادت=== | ||
[[پرونده:Emam4 (1).jpg|بندانگشتی|default|تصویری قدیمی از [[حرم کاظمین]]]] | [[پرونده:Emam4 (1).jpg|بندانگشتی|default|تصویری قدیمی از [[حرم کاظمین]]]] | ||
امام محمد تقی(ع) در [[بنی‌عباس|حکومت عباسی]]، دو بار به [[بغداد]] احضار شد: سفر اول در زمان [[مأمون عباسی|مأمون]] چندان طولانی نبود.<ref>رک: ابن‌شهر آشوب، مناقب آل ابی‌طالب، نشر علامه، ج۴، ص۳۸۰.</ref> بار دوم، در [[۲۸ محرم]] سال[[سال ۲۲۰ هجری قمری| ۲۲۰ق]]، به دستور [[معتصم عباسی|مُعتصم عباسی]] وارد بغداد شد و در [[ذی‌القعده]]<ref>مفید، الارشاد، ۱۴۱۳ق، ج۲، ص۲۹۵.</ref> یا [[ذی‌الحجة|ذی‌الحجه]]<ref>ابن‌ابی‌الثلج، تاریخ الائمة، ۱۴۰۶ق، ص۱۳.</ref> همان سال در بغداد به [[شهادت]] رسید. روز شهادت وی، در بیشتر منابع، آخر ذی‌القعده است؛<ref> اشعری، المقالات و الفرق، ۱۳۶۱ش، ص۹۹؛ طبرسی، اعلام الوری، ۱۴۱۷ق، ج۲، ص۱۰۶؛ فتال نیشابوری، روضة الواعظین، ۱۳۷۵ق، ج۱، ص۲۴۳.</ref> اما در برخی منابع تاریخ شهادت او [[۵ ذی‌الحجه]]<ref>ابن‌ابی‌الثلج، تاریخ الائمة، ۱۴۰۶ق، ص۱۳.</ref> یا [[۶ ذی‌الحجه]]<ref>نگاه کنید به فتال نیشابوری، روضة الواعظین، ۱۳۷۵ق، ج۱، ص۲۴۳.</ref> ذکر شده است. پیکر او را در کنار جدش [[امام موسی کاظم علیه‌السلام|موسی بن جعفر(ع)]] در مقبره قریش در [[کاظمین]] به خاک سپردند.<ref>مفید، الارشاد، ۱۴۱۳ق، ج۲، ص۲۹۵.</ref> سن او را | امام محمد تقی(ع) در [[بنی‌عباس|حکومت عباسی]]، دو بار به [[بغداد]] احضار شد: سفر اول در زمان [[مأمون عباسی|مأمون]] چندان طولانی نبود.<ref>رک: ابن‌شهر آشوب، مناقب آل ابی‌طالب، نشر علامه، ج۴، ص۳۸۰.</ref> بار دوم، در [[۲۸ محرم]] سال[[سال ۲۲۰ هجری قمری| ۲۲۰ق]]، به دستور [[معتصم عباسی|مُعتصم عباسی]] وارد بغداد شد و در [[ذی‌القعده]]<ref>مفید، الارشاد، ۱۴۱۳ق، ج۲، ص۲۹۵.</ref> یا [[ذی‌الحجة|ذی‌الحجه]]<ref>ابن‌ابی‌الثلج، تاریخ الائمة، ۱۴۰۶ق، ص۱۳.</ref> همان سال در بغداد به [[شهادت]] رسید. روز شهادت وی، در بیشتر منابع، آخر ذی‌القعده است؛<ref> اشعری، المقالات و الفرق، ۱۳۶۱ش، ص۹۹؛ طبرسی، اعلام الوری، ۱۴۱۷ق، ج۲، ص۱۰۶؛ فتال نیشابوری، روضة الواعظین، ۱۳۷۵ق، ج۱، ص۲۴۳.</ref> اما در برخی منابع تاریخ شهادت او [[۵ ذی‌الحجه]]<ref>ابن‌ابی‌الثلج، تاریخ الائمة، ۱۴۰۶ق، ص۱۳.</ref> یا [[۶ ذی‌الحجه]]<ref>نگاه کنید به فتال نیشابوری، روضة الواعظین، ۱۳۷۵ق، ج۱، ص۲۴۳.</ref> ذکر شده است. پیکر او را در کنار جدش [[امام موسی کاظم علیه‌السلام|موسی بن جعفر(ع)]] در مقبره قریش در [[کاظمین]] به خاک سپردند.<ref>مفید، الارشاد، ۱۴۱۳ق، ج۲، ص۲۹۵.</ref> او جوان‌ترین امام شیعیان هنگام شهادت بوده است و سن او را هنگام شهادت، ۲۵ سال گفته‌اند.<ref>مفید، الارشاد، ۱۴۱۳ق، ج۲، ص۲۷۳، ۲۹۵؛ فتال نیشابوری، روضة الواعظین، ۱۳۷۵ق، ج۱، ص۲۴۳.</ref> | ||
برخی علت شهادت وی را سعایت ابن‌ابی‌دؤاد، قاضی وقت بغداد نزد [[معتصم عباسی|معتصم]] دانسته‌اند. دلیل آن هم پذیرفته‌شدن نظر امام درباره حکم فقهی قطع دست سارق بود که باعث شرمندگی ابن‌ابی‌دؤاد و شماری از [[مجتهد|فقیهان]] و درباریان شده بود.<ref>نگاه کنید به: عیاشی، التفسیر، ۱۳۸۰ق، ج۱، ص۳۲۰.</ref> | برخی علت شهادت وی را سعایت ابن‌ابی‌دؤاد، قاضی وقت بغداد نزد [[معتصم عباسی|معتصم]] دانسته‌اند. دلیل آن هم پذیرفته‌شدن نظر امام درباره حکم فقهی قطع دست سارق بود که باعث شرمندگی ابن‌ابی‌دؤاد و شماری از [[مجتهد|فقیهان]] و درباریان شده بود.<ref>نگاه کنید به: عیاشی، التفسیر، ۱۳۸۰ق، ج۱، ص۳۲۰.</ref> | ||
| خط ۷۳: | خط ۷۳: | ||
بر اساس روایتی دیگر، وقتی مردم با معتصم [[بیعت]] کردند، او طی نامه‌ای از عبدالملک زیات والی [[مدینه]] خواست محمد بن علی(ع) را همراه با ام‌الفضل به بغداد بفرستد. وقتی امام جواد(ع) وارد [[بغداد]] شد، معتصم به‌ظاهر، او را احترام کرد و تحفه‌هایی برای او و ام‌الفضل فرستاد. بر پایه این روایت، معتصم شربت پرتقالی به وسیله غلام خود به نام اَشناس برای او فرستاد. اَشناس به امام گفت خلیفه، پیش از شما از این شربت به گروهی از بزرگان نوشانده و امر کرده که شما هم از آن بنوشید. امام فرمود: «آن را در شب می‌نوشم»؛ اما اَشناس اصرار کرد که باید خنک نوشیده شود. سپس امام از آن نوشید و بر اثر آن به شهادت رسید.<ref>ابن‌شهر آشوب، مناقب آل ابی‌طالب، نشر علامه، ج۴، ص۳۸۴؛ مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۵۰، ص۸.</ref> | بر اساس روایتی دیگر، وقتی مردم با معتصم [[بیعت]] کردند، او طی نامه‌ای از عبدالملک زیات والی [[مدینه]] خواست محمد بن علی(ع) را همراه با ام‌الفضل به بغداد بفرستد. وقتی امام جواد(ع) وارد [[بغداد]] شد، معتصم به‌ظاهر، او را احترام کرد و تحفه‌هایی برای او و ام‌الفضل فرستاد. بر پایه این روایت، معتصم شربت پرتقالی به وسیله غلام خود به نام اَشناس برای او فرستاد. اَشناس به امام گفت خلیفه، پیش از شما از این شربت به گروهی از بزرگان نوشانده و امر کرده که شما هم از آن بنوشید. امام فرمود: «آن را در شب می‌نوشم»؛ اما اَشناس اصرار کرد که باید خنک نوشیده شود. سپس امام از آن نوشید و بر اثر آن به شهادت رسید.<ref>ابن‌شهر آشوب، مناقب آل ابی‌طالب، نشر علامه، ج۴، ص۳۸۴؛ مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۵۰، ص۸.</ref> | ||
[[شیخ مفید]] (درگذشت ۴۱۳ق) در خصوص [[شهادت]] جوادالاَئمه(ع) با سَم تردید کرده و گفته است در این زمینه برای من خبری ثابت نشده است که به آن شهادت دهم.<ref>مفید، الارشاد، ۱۴۱۳ق، ج۲، ص۲۹۵.</ref> عده‌ای از این عبارت شیخ مفید برداشت کرده‌اند که وی قائل به شهادت امام جواد نبوده و درگذشت او را طبیعی دانسته است.{{مدرک}} مفید، در کتاب [[تصحیح الاعتقادات (کتاب)|تصحیح اعتقادات الامامیه]] نیز گفته است راهی برای یقین پیداکردن به شهادت برخی از امامان همچون امام جواد(ع) نیست.<ref>شیخ مفید، تصحیح اعتقادات الامامیه، ۱۴۱۴ق، ص۱۳۲.</ref> اما [[سید محمد صدر]] (شهادت ۱۳۷۷ش) در کتاب [[موسوعة الامام المهدی (کتاب)|تاریخ الغیبه]]، با استناد به روایت «[[ما منا الا مقتول شهید|ما مِنّا إلّا مقتولٌ شهیدٌ]]» (کسی از ما نیست، جز آنکه کشته و شهید می‌شود)،<ref>صدوق، من لایحضره الفقیه، ۱۴۱۳ق، ج۲، ص۵۸۵.</ref> قائل به شهادت آن حضرت شده است.<ref>صدر، تاریخ الغیبه، ۱۴۱۲ق، ج۱، ص۲۲۹-۲۳۷.</ref> [[رسول جعفریان]] تاریخ‌پژوه نیز با ذکر شواهدی، شهادت امام را پذیرفته است.<ref>جعفریان، حیات فکری و سیاسی امامان شیعه، ۱۳۸۱ش، ص۴۸۰-۴۸۱.</ref> [[سید جعفر مرتضی عاملی|سید جعفر مرتضی عامِلی]] (درگذشت: ۱۴۱۴ق) تاریخ‌پژوه، سخن شیخ مفید را حمل بر [[تقیه]] کرده است. از نظر او شیخ مفید ساکن [[بغداد]] بود و با توجه به جوّ حاکم علیه [[شیعه|شیعیان]]، نمی‌توانسته به‌صراحت، عقاید شیعه درباره شهادت ائمه(ع) به‌دست [[بنی‌عباس|عباسیان]] را ذکر کند. عامِلی این احتمال را نیز ذکر کرده که با توجه به نبود منابع کافی و سختی دسترسی به منابع اصلی، این مطلب به دست او نرسیده است.<ref>نگاه کنید به عاملی، الصحیح من سیرة النبی الاعظم، ۱۴۲۶ق، ج۳۳، ص۱۸۵-۱۹۱.</ref> | [[شیخ مفید]] (درگذشت ۴۱۳ق) در خصوص [[شهادت]] جوادالاَئمه(ع) با سَم تردید کرده و گفته است در این زمینه برای من خبری ثابت نشده است که به آن شهادت دهم.<ref>مفید، الارشاد، ۱۴۱۳ق، ج۲، ص۲۹۵.</ref> عده‌ای از این عبارت شیخ مفید برداشت کرده‌اند که وی قائل به شهادت امام جواد نبوده و درگذشت او را طبیعی دانسته است.{{مدرک}} مفید، در کتاب [[تصحیح الاعتقادات (کتاب)|تصحیح اعتقادات الامامیه]] نیز گفته است راهی برای یقین پیداکردن به شهادت برخی از امامان همچون امام جواد(ع) نیست.<ref>شیخ مفید، تصحیح اعتقادات الامامیه، ۱۴۱۴ق، ص۱۳۲.</ref> اما [[سید محمد صدر]] (شهادت ۱۳۷۷ش) در کتاب [[موسوعة الامام المهدی (کتاب)|تاریخ الغیبه]]، با استناد به روایت «[[ما منا الا مقتول شهید|ما مِنّا إلّا مقتولٌ شهیدٌ]]» (کسی از ما نیست، جز آنکه کشته و شهید می‌شود)،<ref>صدوق، من لایحضره الفقیه، ۱۴۱۳ق، ج۲، ص۵۸۵.</ref> قائل به شهادت آن حضرت شده است.<ref>صدر، تاریخ الغیبه، ۱۴۱۲ق، ج۱، ص۲۲۹-۲۳۷.</ref> [[رسول جعفریان]] تاریخ‌پژوه نیز با ذکر شواهدی، شهادت امام را پذیرفته است.<ref>جعفریان، حیات فکری و سیاسی امامان شیعه، ۱۳۸۱ش، ص۴۸۰-۴۸۱.</ref> [[سید جعفر مرتضی عاملی|سید جعفر مرتضی عامِلی]] (درگذشت: ۱۴۱۴ق) تاریخ‌پژوه، سخن شیخ مفید را حمل بر [[تقیه]] کرده است. از نظر او شیخ مفید ساکن [[بغداد]] بود و با توجه به جوّ حاکم علیه [[شیعه|شیعیان]]، نمی‌توانسته به‌صراحت، عقاید شیعه درباره شهادت ائمه(ع) به‌دست [[بنی‌عباس|عباسیان]] را ذکر کند. عامِلی این احتمال را نیز ذکر کرده که با توجه به نبود منابع کافی و سختی دسترسی به منابع اصلی، این مطلب به دست او نرسیده است.<ref>نگاه کنید به عاملی، الصحیح من سیرة النبی الاعظم، ۱۴۲۶ق، ج۳۳، ص۱۸۵-۱۹۱.</ref> | ||
== دوران امامت == | == دوران امامت == | ||
امام جواد(ع) پس از [[شهادت]] [[امام رضا علیه‌السلام|امام رضا(ع)]] در [[سال ۲۰۳ هجری قمری|سال ۲۰۳ق]]، به [[امامت]] رسید.<ref> طبری، دلائل الامامه، ۱۴۱۳ق، ص۳۹۴.</ref> مدت امامت او هفده سال بود<ref>مفید، الارشاد، ۱۴۱۳ق، ج۲، ص۲۷۳؛ فتال نیشابوری، روضة الواعظین، ۱۳۷۵ق، ج۱، ص۲۴۳.</ref> که با خلافت دو تن از [[فهرست خلفای بنی‌عباس|خلفای عباسی]]، مأمون و معتصم همزمان بود. حدود پانزده سالِ آن در خلافت مأمون (۱۹۸-۲۱۸ق) و دو سال در خلافت معتصم (۲۱۸-۲۲۷ق) سپری شد.<ref>پیشوایی، سیره پیشوایان، ۱۳۷۹ش، ص۵۳۰.</ref> با [[شهادت]] او در [[سال ۲۲۰ هجری قمری|سال ۲۲۰ق]]، امامت به فرزندش [[امام هادی علیه‌السلام|امام هادی(ع)]] منتقل شد.<ref>مفید، الارشاد، ۱۴۱۳ق، ج۲، ص۲۹۵.</ref> | امام جواد(ع) پس از [[شهادت]] [[امام رضا علیه‌السلام|امام رضا(ع)]] در [[سال ۲۰۳ هجری قمری|سال ۲۰۳ق]]، به [[امامت]] رسید.<ref> طبری، دلائل الامامه، ۱۴۱۳ق، ص۳۹۴.</ref> مدت امامت او هفده سال بود<ref>مفید، الارشاد، ۱۴۱۳ق، ج۲، ص۲۷۳؛ فتال نیشابوری، روضة الواعظین، ۱۳۷۵ق، ج۱، ص۲۴۳.</ref> که با خلافت دو تن از [[فهرست خلفای بنی‌عباس|خلفای عباسی]]، مأمون و معتصم همزمان بود. حدود پانزده سالِ آن در خلافت مأمون (۱۹۸-۲۱۸ق) و دو سال در خلافت معتصم (۲۱۸-۲۲۷ق) سپری شد.<ref>پیشوایی، سیره پیشوایان، ۱۳۷۹ش، ص۵۳۰.</ref> با [[شهادت]] او در [[سال ۲۲۰ هجری قمری|سال ۲۲۰ق]]، امامت به فرزندش [[امام هادی علیه‌السلام|امام هادی(ع)]] منتقل شد.<ref>مفید، الارشاد، ۱۴۱۳ق، ج۲، ص۲۹۵.</ref> | ||