پرش به محتوا

کشتار دانش‌آموزان در دانشگاه تهران: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
بدون خلاصۀ ویرایش
جزبدون خلاصۀ ویرایش
خط ۲۱: خط ۲۱:
'''کشتار دانش‌آموزان در دانشگاه تهران''' حادثه‌ای است که در [[۱۳ آبان]] [[سال ۱۳۵۷ هجری شمسی|۱۳۵۷ش]] توسط مأموران [[پهلوی|حکومت پهلوی]] رخ داد و نقش بسیار مهمی در پیروزی [[انقلاب اسلامی ایران]] داشته‌است. معترضان که بیشتر آن‌ها دانش‌آموز بودند، در این روز جهت بزرگداشت چهاردهمین سالگرد [[تبعید امام خمینی به ترکیه]] در محوطه [[دانشگاه تهران]] تجمع و اقدام به سردادن شعار نمودند؛ اما هنگام خروج، مأموران حکومت به سمت آن‌ها تیراندازی کردند که در این حادثه ۶۵ نفر کشته شدند.
'''کشتار دانش‌آموزان در دانشگاه تهران''' حادثه‌ای است که در [[۱۳ آبان]] [[سال ۱۳۵۷ هجری شمسی|۱۳۵۷ش]] توسط مأموران [[پهلوی|حکومت پهلوی]] رخ داد و نقش بسیار مهمی در پیروزی [[انقلاب اسلامی ایران]] داشته‌است. معترضان که بیشتر آن‌ها دانش‌آموز بودند، در این روز جهت بزرگداشت چهاردهمین سالگرد [[تبعید امام خمینی به ترکیه]] در محوطه [[دانشگاه تهران]] تجمع و اقدام به سردادن شعار نمودند؛ اما هنگام خروج، مأموران حکومت به سمت آن‌ها تیراندازی کردند که در این حادثه ۶۵ نفر کشته شدند.


پس از این واقعه و پخش آن در تلویزیون ایران، [[سید روح‌الله موسوی خمینی|امام خمینی]] در پیامی مردم را دعوت به صبر و به آن‌ها وعده پیروزی نهایی داد. وزیر آموزش‌وپرورش، وزیر علوم و رئیس تلویزیون ملی ایران نیز استعفا کردند. دولت شریف امامی سقوط کرد و دولت نظامی ازهاری جانشین وی شد. [[محمدرضاشاه پهلوی]] نیز در پیامی تلویزیونی اعتراف کرد که صدای انقلاب مردم ایران را شنیده‌است. این روز در تقویم [[نظام جمهوری اسلامی ایران|جمهوری اسلامی ایران]] به‌عنوان روز دانش‌آموز ثبت شده‌است.
پس از این واقعه و پخش آن در تلویزیون ایران، [[سید روح‌الله موسوی خمینی|امام خمینی]] در پیامی مردم را دعوت به صبر و به آن‌ها وعده پیروزی نهایی داد. وزیر آموزش‌وپرورش، وزیر علوم و رئیس تلویزیون ملی ایران نیز استعفا کردند. دولت شریف امامی سقوط کرد و دولت نظامی ازهاری جانشین وی شد. [[محمدرضاشاه پهلوی]] نیز در پیامی تلویزیونی اعتراف کرد که صدای انقلاب مردم ایران را شنیده است. این روز در تقویم [[نظام جمهوری اسلامی ایران|جمهوری اسلامی ایران]] به‌عنوان روز دانش‌آموز ثبت شده‌ است.


== اهمیت و جایگاه ==
== اهمیت و جایگاه ==
 
حادثه کشتار دانش‌آموزان در ۱۳ آبان سال ۱۳۵۷ش به‌عنوان بدترین حادثه بعد از واقعه [[کشتار ۱۷ شهریور]] در همان سال، دانسته شده‌ است.<ref>دانشجویان مسلمان پیرو خط امام، اسناد لانه جاسوسی آمریکا، ۱۳۸۶ش، ج۹، ص۲۵۴-۲۵۵.</ref> [[محمدرضاشاه پهلوی]] پس از این واقعه، در ۱۴ آبان ۱۳۵۷ش در نطق تلویزیونی اعتراف کرد که صدای انقلاب مردم ایران را شنیده‌ است.<ref> منصوری، آشنایی با انقلاب اسلامی ایران، ۱۳۹۰ش، ص۲۲۱-۲۲۲؛ [https://www.khabaronline.ir/news/255617/ «سیزده آبان، چگونه روز دانش‌آموز شد؟»]، خبر آنلاین.</ref>  
حادثه کشتار دانش‌آموزان در ۱۳ آبان سال ۱۳۵۷ش به‌عنوان بدترین حادثه بعد از واقعه [[کشتار ۱۷ شهریور]] در همان سال، دانسته شده‌است.<ref>دانشجویان مسلمان پیرو خط امام، اسناد لانه جاسوسی آمریکا، ۱۳۸۶ش، ج۹، ص۲۵۴-۲۵۵.</ref> [[محمدرضاشاه پهلوی]] پس از این واقعه، در ۱۴ آبان ۱۳۵۷ش در نطق تلویزیونی اعتراف کرد که صدای انقلاب مردم ایران را شنیده‌است.<ref> منصوری، آشنایی با انقلاب اسلامی ایران، ۱۳۹۰ش، ص۲۲۱-۲۲۲؛ [https://www.khabaronline.ir/news/255617/ «سیزده آبان، چگونه روز دانش‌آموز شد؟»]، خبر آنلاین.</ref>  


برخی معتقدند که [[۱۳ آبان|روز ۱۳ آبان]] [[سال ۱۳۵۷ هجری شمسی|۱۳۵۷ش]] نقش بسیار مهمی در پیروزی [[انقلاب اسلامی ایران]] داشته‌است.<ref>«نقش سیزدهم آبان در تاریخ انقلاب اسلامی ایران»، در نشریه جهاد، ص۵.</ref> جواد منصوری پژوهشگر سیاسی، این روز و حوادث پس از آن را موجب شتاب پیروزی [[انقلاب اسلامی ایران]] ذکر کرده‌است.<ref> منصوری، آشنایی با انقلاب اسلامی ایران، ۱۳۹۰ش، ص۲۲۱.</ref>
برخی معتقدند که [[۱۳ آبان|روز ۱۳ آبان]] [[سال ۱۳۵۷ هجری شمسی|۱۳۵۷ش]] نقش بسیار مهمی در پیروزی [[انقلاب اسلامی ایران]] داشته‌است.<ref>«نقش سیزدهم آبان در تاریخ انقلاب اسلامی ایران»، در نشریه جهاد، ص۵.</ref> جواد منصوری پژوهشگر سیاسی، این روز و حوادث پس از آن را موجب شتاب پیروزی [[انقلاب اسلامی ایران]] ذکر کرده‌است.<ref> منصوری، آشنایی با انقلاب اسلامی ایران، ۱۳۹۰ش، ص۲۲۱.</ref>


این روز در تقویم جمهوری اسلامی ایران به‌عنوان روز دانش‌آموز ثبت شده‌است.<ref>کرمی، «سرمقاله: استقامت ملی در فراموشخانه»، ص۴؛ «۱۳ آبان روز دانش آموز»، در مجله پاسدار اسلام، ص۱۰.</ref>
این روز در تقویم جمهوری اسلامی ایران به‌عنوان روز دانش‌آموز ثبت شده‌ است.<ref>کرمی، «سرمقاله: استقامت ملی در فراموشخانه»، ص۴؛ «۱۳ آبان روز دانش آموز»، در مجله پاسدار اسلام، ص۱۰.</ref>


{{جعبه نقل قول|<small>سخنرانی [[سید روح‌الله موسوی خمینی|امام خمینی]] علیه پهلوی در [[۱۴ آبان]] [[سال ۱۳۵۷ هجری شمسی|۱۳۵۷ش]]:</small>{{سخ}} '''«من نمی‌دانم از کدام مصیبت‌های ملت و از کدام جنایت‌های شاه بنویسم؛ قلم من عاجز است. آیا جنایاتی را که در دانشگاه به دست دژخیمان شاه واقع شد، متذکر شوم... عزیزان من! صبور باشید که پیروزی نهایی نزدیک و خدا با صابران است... صدای آزادی‌خواهی و استقلال‌طلبی شما را به گوش جهانیان رسانده و می‌رسانم.»'''<ref>نگاه کنید به: خمینی، صحیفه امام خمینی، ۱۳۸۹ش، ج۴، ص۳۰۸-۳۱۰.</ref>
{{جعبه نقل قول|<small>سخنرانی [[سید روح‌الله موسوی خمینی|امام خمینی]] علیه پهلوی در [[۱۴ آبان]] [[سال ۱۳۵۷ هجری شمسی|۱۳۵۷ش]]:</small>{{سخ}} '''«من نمی‌دانم از کدام مصیبت‌های ملت و از کدام جنایت‌های شاه بنویسم؛ قلم من عاجز است. آیا جنایاتی را که در دانشگاه به دست دژخیمان شاه واقع شد، متذکر شوم... عزیزان من! صبور باشید که پیروزی نهایی نزدیک و خدا با صابران است... صدای آزادی‌خواهی و استقلال‌طلبی شما را به گوش جهانیان رسانده و می‌رسانم.»'''<ref>نگاه کنید به: خمینی، صحیفه امام خمینی، ۱۳۸۹ش، ج۴، ص۳۰۸-۳۱۰.</ref>
خط ۳۶: خط ۳۵:


== زمینه شکل‌گیری ==
== زمینه شکل‌گیری ==
به ادعای [[مرکز اسناد انقلاب اسلامی]]، پس از هجرت [[سید روح‌الله موسوی خمینی|امام خمینی]] از [[عراق]] به [[فرانسه]] در [[۱۶ مهر]] ۱۳۵۷ش، طی پیامی<ref>نگاه کنید به: خمینی، صحیفه امام خمینی، ۱۳۸۹ش، ج۳، ص۴۸۳-۴۸۸.</ref> به مناسبت آغاز سال تحصیلی، خطاب به دانش‌آموزان و دانشجویان، از آن‌ها خواست که به مبارزه علیه [[پهلوی|حکومت پهلوی]] بپیوندند.<ref>[https://irdc.ir/fa/news/6508 «پیامدها و آثار 13 آبان 1357، روز دانش آموزان و دانشجویان شهید»]، سایت مرکز اسناد انقلاب اسلامی.</ref> به گزارش برخی منابع، دانش‌آموزان معترض از روز ۲ آبان ۱۳۵۷ش مدارس را تعطیل و با تظاهرات به سمت [[دانشگاه تهران]] حرکت می‌کردند. پس از حضور در دانشگاه و سردادن شعار علیه حکومت نیز از دانشگاه خارج و به سمت خیابان‌های اطراف به تظاهرات ادامه می‌دادند.<ref>دانشجویان مسلمان پیرو خط امام، اسناد لانه جاسوسی آمریکا، ۱۳۸۶ش، ج۹، ص۲۲۱-۲۵۸.</ref>  
به ادعای [[مرکز اسناد انقلاب اسلامی]]، پس از هجرت [[سید روح‌الله موسوی خمینی|امام خمینی]] از [[عراق]] به [[فرانسه]] در [[۱۶ مهر]] ۱۳۵۷ش، طی پیامی<ref>نگاه کنید به: خمینی، صحیفه امام خمینی، ۱۳۸۹ش، ج۳، ص۴۸۳-۴۸۸.</ref> به مناسبت آغاز سال تحصیلی، خطاب به دانش‌آموزان و دانشجویان، از آن‌ها خواست که به مبارزه علیه [[پهلوی|حکومت پهلوی]] بپیوندند.<ref>[https://irdc.ir/fa/news/6508 «پیامدها و آثار ۱۳ آبان ۱۳۵۷، روز دانش‌آموزان و دانشجویان شهید»]، سایت مرکز اسناد انقلاب اسلامی.</ref> به گزارش برخی منابع، دانش‌آموزان معترض از روز ۲ آبان ۱۳۵۷ش مدارس را تعطیل و با تظاهرات به سمت [[دانشگاه تهران]] حرکت می‌کردند. پس از حضور در دانشگاه و سردادن شعار علیه حکومت نیز از دانشگاه خارج و به سمت خیابان‌های اطراف به تظاهرات ادامه می‌دادند.<ref>دانشجویان مسلمان پیرو خط امام، اسناد لانه جاسوسی آمریکا، ۱۳۸۶ش، ج۹، ص۲۲۱-۲۵۸.</ref>  


این حرکت دانش‌آموزان، دانشجویان و مردم در روزهای بعد نیز ادامه پیدا کرد؛ اما به خون‌ریزی و کشتار نرسید.<ref>دانشجویان مسلمان پیرو خط امام، اسناد لانه جاسوسی آمریکا، ۱۳۸۶ش، ج۹، ص۲۲۱-۲۵۸.</ref> حکومت نیز با تعطیل کردن مدارس و دانشگاه تهران و بستن دَر دانشگاه با معترضان درگیر شد و با آن‌ها مقابله کرد؛ اما برخی از آن‌ها از راه فرعی خود را به دانشگاه تهران می‌رساندند و با باز کردن دَر یا شکستن قفل‌ها وارد دانشگاه می‌شدند. عده‌ای دیگر نیز در دانشگاه‌های مختلف تجمع می‌کردند.<ref>[https://www.irdc.ir/fa/news/3916/ «جنایت رژیم پهلوی در ۱۳ آبان ۱۳۵۷/ خشم مردم از پخش فیلم کشتار دانش‌آموزان در ۱۳ آبان»]، مرکز اسناد انقلاب اسلامی.</ref>
این حرکت دانش‌آموزان، دانشجویان و مردم در روزهای بعد نیز ادامه پیدا کرد؛ اما به خون‌ریزی و کشتار نرسید.<ref>دانشجویان مسلمان پیرو خط امام، اسناد لانه جاسوسی آمریکا، ۱۳۸۶ش، ج۹، ص۲۲۱-۲۵۸.</ref> حکومت نیز با تعطیل کردن مدارس و دانشگاه تهران و بستن دَر دانشگاه با معترضان درگیر شد و با آن‌ها مقابله کرد؛ اما برخی از آن‌ها از راه فرعی خود را به دانشگاه تهران می‌رساندند و با باز کردن دَر یا شکستن قفل‌ها وارد دانشگاه می‌شدند. عده‌ای دیگر نیز در دانشگاه‌های مختلف تجمع می‌کردند.<ref>[https://www.irdc.ir/fa/news/3916/ «جنایت رژیم پهلوی در ۱۳ آبان ۱۳۵۷/ خشم مردم از پخش فیلم کشتار دانش‌آموزان در ۱۳ آبان»]، مرکز اسناد انقلاب اسلامی.</ref>


=== کشتار دانش‌آموزان ===
=== کشتار دانش‌آموزان ===
در [[۱۳ آبان]] [[سال ۱۳۵۷ هجری شمسی|۱۳۵۷ش]] دانش‌آموزان جهت بزرگداشت چهاردهمین سالگرد [[تبعید امام خمینی به ترکیه]] در محوطه [[دانشگاه تهران]] تجمع و تظاهرات کردند.<ref>منصوری، آشنایی با انقلاب اسلامی ایران، ۱۳۹۰ش، ص۲۲۱.</ref> مردم و دانشجویان نیز با شروع اعتراضات به دانش‌آموزان ملحق شدند. نیروهای نظامی نیز بعد از ساعت ۱۱ ظهر جهت جلوگیری از خروج تظاهرکنندگان به سمت خیابان و گسترش اعتراضات جلوی دَر دانشگاه مستقر شدند.<ref>[https://irna.ir/xjw6kf «درباره ۱۳ آبان| دانش آموزان حماسه‌سازان انقلاب»]، سایت خبرگزاری جمهوری اسلامی (ایرنا).</ref> پس از حضور معترضان و سردادن شعار توسط معترضان جلوی دَر دانشگاه، مأموران ابتدا به سمت آن‌ها گاز اشک‌آور و پس از چند شلیک هوایی، به سمت مردم تیراندازی کردند.<ref>[https://www.irdc.ir/fa/news/3916/ «جنایت رژیم پهلوی در ۱۳ آبان ۱۳۵۷/ خشم مردم از پخش فیلم کشتار دانش‌آموزان در ۱۳ آبان»]، مرکز اسناد انقلاب اسلامی.</ref>


در [[۱۳ آبان]] [[سال ۱۳۵۷ هجری شمسی|۱۳۵۷ش]] دانش‌آموزان جهت بزرگداشت چهاردهمین سالگرد [[تبعید امام خمینی به ترکیه]] در محوطه [[دانشگاه تهران]] تجمع و تظاهرات کردند.<ref>منصوری، آشنایی با انقلاب اسلامی ایران، ۱۳۹۰ش، ص۲۲۱.</ref> مردم و دانشجویان نیز با شروع اعتراضات به دانش‌آموزان ملحق شدند. نیروهای نظامی نیز بعد از ساعت ۱۱ ظهر جهت جلوگیری از خروج تظاهرکنندگان به سمت خیابان و گسترش اعتراضات جلوی دَر دانشگاه مستقر شدند.<ref>[https://irna.ir/xjw6kf «درباره ۱۳ آبان | دانش آموزان حماسه‌سازان انقلاب»]، سایت خبرگزاری جمهوری اسلامی (ایرنا).</ref> پس از حضور معترضان و سردادن شعار توسط معترضان جلوی دَر دانشگاه، مأموران ابتدا به سمت آن‌ها گاز اشک‌آور و پس از چند شلیک هوایی، به سمت مردم تیراندازی کردند.<ref>[https://www.irdc.ir/fa/news/3916/ «جنایت رژیم پهلوی در ۱۳ آبان ۱۳۵۷/ خشم مردم از پخش فیلم کشتار دانش‌آموزان در ۱۳ آبان»]، مرکز اسناد انقلاب اسلامی.</ref>
درگیری‌ها ۶ ساعت به طول انجامید و ۶۵ نفر که بسیاری از آن‌ها دانش‌آموز بودند، کشته شدند.<ref>[https://www.irdc.ir/fa/news/3916/ «جنایت رژیم پهلوی در ۱۳ آبان ۱۳۵۷/ خشم مردم از پخش فیلم کشتار دانش‌آموزان در ۱۳ آبان»]، مرکز اسناد انقلاب اسلامی.</ref> برخی منابع دیگر نیز تعداد کشته‌شدگان را ۵۶<ref>حائری، روزشمار شمسی، ۱۳۸۶ش، ص۵۴۷؛ [https://www.aftabir.com/news/article/view/2017/11/02/1786630 «مقاله ۱۳ آبان| متن روز دانش آموز| ۱۳ آبان؛ روزی با سه مناسبت مهم»]، سایت آفتاب آنلاین.</ref> و عده‌ای دیگر بین ۲ تا ۱۰ نفر اعلام کرده‌اند.<ref>دانشجویان مسلمان پیرو خط امام، اسناد لانه جاسوسی آمریکا، ۱۳۸۶ش، ج۹، ص۲۵۴.</ref> زخمی‌ها و مجروحان حادثه نیز از در شمالی دانشگاه به بیمارستان منتقل شدند. تظاهرات نیز کم‌کم به بیرون دانشگاه و سرتاسر تهران کشده شد.<ref>[https://www.irdc.ir/fa/news/3916/ «جنایت رژیم پهلوی در ۱۳ آبان ۱۳۵۷/ خشم مردم از پخش فیلم کشتار دانش‌آموزان در ۱۳ آبان»]، مرکز اسناد انقلاب اسلامی.</ref>
 
درگیری‌ها ۶ ساعت به طول انجامید و ۶۵ نفر که بسیاری از آن‌ها دانش‌آموز بودند، کشته شدند.<ref>[https://www.irdc.ir/fa/news/3916/ «جنایت رژیم پهلوی در ۱۳ آبان ۱۳۵۷/ خشم مردم از پخش فیلم کشتار دانش‌آموزان در ۱۳ آبان»]، مرکز اسناد انقلاب اسلامی.</ref> برخی منابع دیگر نیز تعداد کشته‌شدگان را ۵۶<ref>حائری، روزشمار شمسی، ۱۳۸۶ش، ص۵۴۷؛ [https://www.aftabir.com/news/article/view/2017/11/02/1786630 «مقاله 13 آبان | متن روز دانش آموز | 13 آبان؛ روزی با سه مناسبت مهم»]، سایت آفتاب آنلاین.</ref> و عده‌ای دیگر بین ۲ تا ۱۰ نفر اعلام کرده‌اند.<ref>دانشجویان مسلمان پیرو خط امام، اسناد لانه جاسوسی آمریکا، ۱۳۸۶ش، ج۹، ص۲۵۴.</ref> زخمی‌ها و مجروحان حادثه نیز از در شمالی دانشگاه به بیمارستان منتقل شدند. تظاهرات نیز کم‌کم به بیرون دانشگاه و سرتاسر تهران کشده شد.<ref>[https://www.irdc.ir/fa/news/3916/ «جنایت رژیم پهلوی در ۱۳ آبان ۱۳۵۷/ خشم مردم از پخش فیلم کشتار دانش‌آموزان در ۱۳ آبان»]، مرکز اسناد انقلاب اسلامی.</ref>


== واکنش‌ها ==
== واکنش‌ها ==
 
حادثه کشتار دانش‌آموزان توسط مأموران حکومت پهلوی در برنامه اخبار شبانگاهی تلویزیون ایران پخش شد.<ref>[https://irna.ir/xjw6kf «درباره ۱۳ آبان| دانش آموزان حماسه‌سازان انقلاب»]، سایت خبرگزاری جمهوری اسلامی (ایرنا)؛ لطیفی پاکده، لطفعلی، «۱۳ آبان؛ نماد مبارزه با آمریکا»، ص۸۵.</ref> [[سید روح‌الله موسوی خمینی|امام خمینی]] در پیامی از [[فرانسه]]، حمله به دانش‌آموزان و کشتار آن‌ها را محکوم و با دعوت مردم به صبر، به آن‌ها وعده پیروزی نهائی داد.<ref>نگاه کنید به: خمینی، صحیفه امام خمینی، ۱۳۸۹ش، ج۴، ص۳۰۸-۳۱۰.</ref> بازار تهران نیز تعطیل شد.<ref>حائری، روزشمار شمسی، ۱۳۸۶ش، ص۵۵۷.</ref> وزیر آموزش‌وپرورش و وزیر علوم و آموزش عالی استعفا کردند<ref> دانشجویان مسلمان پیرو خط امام، اسناد لانه جاسوسی آمریکا، ۱۳۸۶ش، ج۹، ص۲۵۵.</ref> و رئیس تلویزیون ملی ایران به جهت پخش بدون سانسور کشتار دانش‌آموزان، مجبور به استعفا شد.<ref>[https://www.irdc.ir/fa/news/3916/ «جنایت رژیم پهلوی در ۱۳ آبان ۱۳۵۷/ خشم مردم از پخش فیلم کشتار دانش‌آموزان در ۱۳ آبان»]، مرکز اسناد انقلاب اسلامی.</ref>  
حادثه کشتار دانش‌آموزان توسط مأموران حکومت پهلوی در برنامه اخبار شبانگاهی تلویزیون ایران پخش شد.<ref>[https://irna.ir/xjw6kf «درباره ۱۳ آبان | دانش آموزان حماسه‌سازان انقلاب»]، سایت خبرگزاری جمهوری اسلامی (ایرنا)؛ لطیفی پاکده، لطفعلی، «۱۳ آبان؛ نماد مبارزه با آمریکا»، ص۸۵.</ref> [[سید روح‌الله موسوی خمینی|امام خمینی]] در پیامی از [[فرانسه]]، حمله به دانش‌آموزان و کشتار آن‌ها را محکوم و با دعوت مردم به صبر، به آن‌ها وعده پیروزی نهائی داد.<ref>نگاه کنید به: خمینی، صحیفه امام خمینی، ۱۳۸۹ش، ج۴، ص۳۰۸-۳۱۰.</ref> بازار تهران نیز تعطیل شد.<ref>حائری، روزشمار شمسی، ۱۳۸۶ش، ص۵۵۷.</ref> وزیر آموزش‌وپرورش و وزیر علوم و آموزش عالی استعفا کردند<ref> دانشجویان مسلمان پیرو خط امام، اسناد لانه جاسوسی آمریکا، ۱۳۸۶ش، ج۹، ص۲۵۵.</ref> و رئیس تلویزیون ملی ایران به جهت پخش بدون سانسور کشتار دانش‌آموزان، مجبور به استعفا شد.<ref>[https://www.irdc.ir/fa/news/3916/ «جنایت رژیم پهلوی در ۱۳ آبان ۱۳۵۷/ خشم مردم از پخش فیلم کشتار دانش‌آموزان در ۱۳ آبان»]، مرکز اسناد انقلاب اسلامی.</ref>  


دولت شریف‌امامی نخست‌وزیر وقت دولت معروف به آشتی ملی پس از هفتاد روز سقوط کرد.<ref>لطیفی پاکده، لطفعلی، «۱۳ آبان؛ نماد مبارزه با آمریکا»، ص۸۵.</ref> [[محمدرضا شاه پهلوی]] نیز غلامرضا ازهاری را جانشین وی کرد تا دولت نظامی تشکیل دهد.<ref> بهداروندیانی، «روابط ایران و امریکا از جنبش طبقه متوسط جدید تا پیروزی انقلاب اسلامی»، ص۳؛ [https://www.khabaronline.ir/news/255617/ «سیزده آبان، چگونه روز دانش‌آموز شد؟»]، خبر آنلاین.</ref> [[سید روح‌الله موسوی خمینی|سید روح‌الله خمینی]] رهبر [[انقلاب اسلامی ایران]] نیز در تاریخ [[۱۴ آبان]] [[سال ۱۳۵۷ هجری شمسی|۱۳۵۷ش]] به [[سید محمد حسینی بهشتی|سید محمد بهشتی]] دستور داد تا به همراه [[مرتضی مطهری]]، [[شورای انقلاب اسلامی ایران]] را تشکیل دهند.<ref>نگاه کنید به: خمینی، صحیفه امام خمینی، ۱۳۸۹ش، ج۴، ص۳۰۷.</ref>
دولت شریف‌امامی نخست‌وزیر وقت دولت معروف به آشتی ملی پس از هفتاد روز سقوط کرد.<ref>لطیفی پاکده، لطفعلی، «۱۳ آبان؛ نماد مبارزه با آمریکا»، ص۸۵.</ref> [[محمدرضا شاه پهلوی]] نیز غلامرضا ازهاری را جانشین وی کرد تا دولت نظامی تشکیل دهد.<ref> بهداروندیانی، «روابط ایران و امریکا از جنبش طبقه متوسط جدید تا پیروزی انقلاب اسلامی»، ص۳؛ [https://www.khabaronline.ir/news/255617/ «سیزده آبان، چگونه روز دانش‌آموز شد؟»]، خبر آنلاین.</ref> [[سید روح‌الله موسوی خمینی|سید روح‌الله خمینی]] رهبر [[انقلاب اسلامی ایران]] نیز در تاریخ [[۱۴ آبان]] [[سال ۱۳۵۷ هجری شمسی|۱۳۵۷ش]] به [[سید محمد حسینی بهشتی|سید محمد بهشتی]] دستور داد تا به همراه [[مرتضی مطهری]]، [[شورای انقلاب اسلامی ایران]] را تشکیل دهند.<ref>نگاه کنید به: خمینی، صحیفه امام خمینی، ۱۳۸۹ش، ج۴، ص۳۰۷.</ref>


== نگارخانه ==
== نگارخانه ==
 
<center><gallery widths="170" heights="150px" perrow="6" style="border: 5px solid #004225; box-shadow: 0.1em 0.1em 0.5em rgba(0، ۰، ۰، ۰.۷۵); -moz-box-shadow: 0.1em 0.1em 0.5em rgba(0، ۰، ۰، ۰.۷۵); -webkit-box-shadow: 0.1em 0.1em 0.5em rgba(0، ۰، ۰، ۰.۷۵); border-radius: 0.5em; -moz-border-radius: 0.5em; -webkit-border-radius: 0.5em;">
<center><gallery widths="170" heights="150px" perrow="6" style="border: 5px solid #004225; box-shadow: 0.1em 0.1em 0.5em rgba(0، 0، 0، 0.75); -moz-box-shadow: 0.1em 0.1em 0.5em rgba(0، 0، 0، 0.75); -webkit-box-shadow: 0.1em 0.1em 0.5em rgba(0، 0، 0، 0.75); border-radius: 0.5em; -moz-border-radius: 0.5em; -webkit-border-radius: 0.5em;">
پرونده:تصویر روزنامه آیندگان چاپ ۱۴ آبان ۱۳۵۷ش.jpeg|تصویر روزنامه آیندگان چاپ ۱۴ آبان ۱۳۵۷ش
پرونده:تصویر روزنامه آیندگان چاپ ۱۴ آبان ۱۳۵۷ش.jpeg|تصویر روزنامه آیندگان چاپ ۱۴ آبان ۱۳۵۷ش
پرونده:حضور دانش‌آموزان و دانشجویان در محوطه دانشگاه تهران.jpg|حضور دانش‌آموزان و دانشجویان در محوطه دانشگاه تهران
پرونده:حضور دانش‌آموزان و دانشجویان در محوطه دانشگاه تهران.jpg|حضور دانش‌آموزان و دانشجویان در محوطه دانشگاه تهران
پرونده:جلوگیری از خروج دانش‌آموزان و دانشجویان از دانشگاه تهران.jpg|جلوگیری از خروج دانش‌آموزان و دانشجویان از دانشگاه تهران
پرونده:جلوگیری از خروج دانش‌آموزان و دانشجویان از دانشگاه تهران.jpg|جلوگیری از خروج دانش‌آموزان و دانشجویان از دانشگاه تهران
پرونده:شلیک گاز اشک‌‌آور به سمت معترضین جلوی در دانشگاه تهران.jpg|شلیک گاز اشک‌‌آور به سمت معترضین جلوی در دانشگاه تهران
پرونده:شلیک گاز اشکآور به سمت معترضین جلوی در دانشگاه تهران.jpg|شلیک گاز اشکآور به سمت معترضین جلوی در دانشگاه تهران
پرونده:تیراندازی مأموران سمت معترضین ۱۳ آبان ۱۳۵۷ش.jpg|تیراندازی مأموران سمت معترضین ۱۳ آبان ۱۳۵۷ش
پرونده:تیراندازی مأموران سمت معترضین ۱۳ آبان ۱۳۵۷ش.jpg|تیراندازی مأموران سمت معترضین ۱۳ آبان ۱۳۵۷ش
پرونده:بردن زخمی‌های ۱۳ آبان ۱۳۵۷ش.jpg|بردن زخمی‌های ۱۳ آبان ۱۳۵۷ش
پرونده:بردن زخمی‌های ۱۳ آبان ۱۳۵۷ش.jpg|بردن زخمی‌های ۱۳ آبان ۱۳۵۷ش
خط ۶۷: خط ۶۳:


==پانویس==
==پانویس==
{{پانویس|۲}}
{{پانویس|۲}}


== منابع ==
== منابع ==
{{منابع}}
{{منابع}}
* بهداروندیانی، غلامرضا، «روابط ایران و امریکا از جنبش طبقه متوسط جدید تا پیروزی انقلاب اسلامی»، در مجله پگاه حوزه، شماره ۴۸، اردیبهشت ۱۳۸۱ش.
* بهداروندیانی، غلامرضا، «روابط ایران و امریکا از جنبش طبقه متوسط جدید تا پیروزی انقلاب اسلامی»، در مجله پگاه حوزه، شماره ۴۸، اردیبهشت ۱۳۸۱ش.
خط ۷۹: خط ۷۳:
* حائری، علی، روزشمار شمسی، قم، دفتر عقل، چاپ دوم، ۱۳۸۶ش.
* حائری، علی، روزشمار شمسی، قم، دفتر عقل، چاپ دوم، ۱۳۸۶ش.
* دانشجویان مسلمان پیرو خط امام، اسناد لانه جاسوسی آمریکا، تهران، مؤسسه مطالعات و پژوهشهای سیاسی، ۱۳۸۶ش.
* دانشجویان مسلمان پیرو خط امام، اسناد لانه جاسوسی آمریکا، تهران، مؤسسه مطالعات و پژوهشهای سیاسی، ۱۳۸۶ش.
* [https://irna.ir/xjw6kf «درباره ۱۳ آبان | دانش آموزان حماسه‌سازان انقلاب»]، سایت خبرگزاری جمهوری اسلامی (ایرنا)، تاریخ درج مطلب: ۱۳ آبان ۱۳۹۸ش، تاریخ بازدید: ۹ خرداد ۱۴۰۲ش.
* [https://irna.ir/xjw6kf «درباره ۱۳ آبان| دانش آموزان حماسه‌سازان انقلاب»]، سایت خبرگزاری جمهوری اسلامی (ایرنا)، تاریخ درج مطلب: ۱۳ آبان ۱۳۹۸ش، تاریخ بازدید: ۹ خرداد ۱۴۰۲ش.
* عبداللهی، شیرزاد، [https://www.khabaronline.ir/news/255617 «سیزده آبان، چگونه روز دانش آموز شد؟»]، سایت خبر آنلاین، تاریخ درج مطلب: ۱۳ آبان ۱۳۹۱ش، تاریخ بازدید: ۱۰ خرداد ۱۴۹۲ش.
* عبداللهی، شیرزاد، [https://www.khabaronline.ir/news/255617 «سیزده آبان، چگونه روز دانش آموز شد؟»]، سایت خبر آنلاین، تاریخ درج مطلب: ۱۳ آبان ۱۳۹۱ش، تاریخ بازدید: ۱۰ خرداد ۱۴۹۲ش.
* کرمی، سعید، «سرمقاله: استقامت ملی در فراموشخانه»، در مجله زمانه، شماره ۹۳، آبان ۱۳۸۹ش.
* کرمی، سعید، «سرمقاله: استقامت ملی در فراموشخانه»، در مجله زمانه، شماره ۹۳، آبان ۱۳۸۹ش.
* لطیفی پاکده، لطفعلی، «۱۳ آبان؛ نماد مبارزه با آمریکا»، در فصلنامه حصون، شماره ۲۶، مهر و آبان ۱۳۸۹ش.
* لطیفی پاکده، لطفعلی، «۱۳ آبان؛ نماد مبارزه با آمریکا»، در فصلنامه حصون، شماره ۲۶، مهر و آبان ۱۳۸۹ش.
* [https://www.aftabir.com/news/article/view/2017/11/02/1786630 «مقاله ۱۳ آبان | متن روز دانش آموز | ۱۳ آبان؛ روزی با سه مناسبت مهم»]، سایت آفتاب آنلاین، تاریخ درج مطلب: ۱۱ آبان ۱۳۹۶ش، تاریخ بازدید: ۱۰ خرداد ۱۴۰۲ش.
* [https://www.aftabir.com/news/article/view/2017/11/02/1786630 «مقاله ۱۳ آبان| متن روز دانش آموز| ۱۳ آبان؛ روزی با سه مناسبت مهم»]، سایت آفتاب آنلاین، تاریخ درج مطلب: ۱۱ آبان ۱۳۹۶ش، تاریخ بازدید: ۱۰ خرداد ۱۴۰۲ش.
* منصوری، جواد، آشنایی با انقلاب اسلامی ایران، قم، دفتر نشر معارف، چاپ پنجم، ۱۳۹۰ش.
* منصوری، جواد، آشنایی با انقلاب اسلامی ایران، قم، دفتر نشر معارف، چاپ پنجم، ۱۳۹۰ش.
* «نقش سیزدهم آبان در تاریخ انقلاب اسلامی ایران»، در نشریه جهاد، شماره ۴۱، آبان ۱۳۶۱ش.  
* «نقش سیزدهم آبان در تاریخ انقلاب اسلامی ایران»، در نشریه جهاد، شماره ۴۱، آبان ۱۳۶۱ش.  
خط ۸۹: خط ۸۳:


{{پایان}}
{{پایان}}


{{انقلاب اسلامی ایران}}
{{انقلاب اسلامی ایران}}
Automoderated users، confirmed، مدیران، templateeditor
۶٬۰۳۵

ویرایش