رجبعلی خیاط: تفاوت میان نسخه‌ها

'''رجبعلی خیاط''' (۱۲۶۲ـ[[سال ۱۳۴۰ هجری شمسی|۱۳۴۰ش]]) با نام اصلی رجبعلی نکوگویان، استاد [[اخلاق]] در شهر [[تهران]] که شاگردانی را تربیت کرده است. او در طول عمر خود به خیاطی مشغول بود و در جلسات خصوصی خود، اشعار عرفانی [[حافظ شیرازی]] را شرح و تفسیر می‌داد. دوران جوانی رجبعلی خیاط را سرآغاز تحول و رسیدن به کمالات معنوی دانسته‌اند. برخی از پژوهشگران، ادعاهایی نظیر دیدار با [[امام زمان(عج)]] و برخی [[کرامات]] نسبت داده شده به وی را مورد نقد قرار داده‌اند. او در تحولات سیاسی عصر خود، حضور سیاسی نداشته اما شاگردان و دوستان را از همکاری با حکومت پهلوی برحذر می‌داشت.  

رجبعلی نکوگویان مشهور به «شیخ رجبعلی خیاط» و «جناب شیخ» در سال [[۱۲۶۲ش]]، مصادف با حکومت [[دوره قاجار|قاجاریه]] و [[حکومت پهلوی|پهلوی]] در شهر [[تهران]] متولد شد.<ref>محمدی ری‌شهری، کیمیای محبت، ۱۳۸۰ش، ص۳۱؛ کیانی، عارف‌سوزی و معرفت‌سوزی، ۱۳۸۶ش، ص۱۵.</ref> پدرش، مشهدی باقر، یک کارگر ساده بود که او را در دوازده سالگی از دست داد.<ref>محمدی ری‌شهری، کیمیای محبت، ۱۳۸۰ش، ص۳۱.</ref> او در جوانی برای گذراندن زندگی، شغل خیاطی را پیشه خود قرار داد و تا آخر عمر به این کار اشتغال داشت.<ref>[http://ensani.ir/fa/article?ArticleSearch%5Btitle%5D=%D9%85%D9%82%D8%A7%D9%85-%D8%B9%D8%B4%D9%82&ArticleSearch%5BsortBy%5D=relevance «کیهان فرهنگی، شمارۀ ۲۰۳، ۱۳۸۲ش»].</ref>

در مورد تحصیلات شیخ گفته شده که او تحصیلات رسمی حوزوی و کلاسیک نداشته<ref>مرکز تحقیقات رایانه‌ای قائمیه، [https://www.ghbook.ir/index.php?name=%D8%B2%D9%86%D8%AF%DA%AF%D9%8A%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87%20%D9%85%D8%B4%D8%A7%D9%87%D9%8A%D8%B1%20%D8%A7%D9%8A%D8%B1%D8%A7%D9%86%20%D9%88%20%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86%20(1-20)%20%D8%AC%D9%84%D8%AF%203&option=com_dbook&task زندگينامه مشاهير ايران و جهان]، ج۳، ص۳۸۶.</ref> و بیشتر مسیر [[سیر و سلوک|سیر و سلوکی]] را که به او نسبت می‌دهند، بدون استاد گذرانده است<ref>اسماعیل‎‌زاده، عرشی خاک‌نشین، ۱۳۸۵ش، ص۲۰، ۱۳۸۵ش.</ref> اما از جلسات و منابر افرادی چون برهان‌الدین خوراسگانی، [[محمدعلی شاه‌آبادی]]، [[محمدتقی بافقی]] و [[میرزا جمال اصفهانی]] بهره‌ برده است.<ref>محمدی ری‌شهری، کیمیای محبت، ۱۳۸۰ش، ص۷۷ ـ ۷۸.</ref> [[محمداسماعیل دولابی]]، [[سید ابوالقاسم شجاعی]]، عبدالکریم حامد، علی مدرسی، عبدالعلی گویا، ابوالحسن شیخ، از شاگردان رجبعلی خیاط بوده‌اند.<ref>اسماعیل‌زاده، عرشی خاک‌نشین، ۱۳۸۵ش، ص۲۳ـ ۲۷؛ پروین‌زاده، مقام عشق، ۱۳۸۶ش، ص۹۳.</ref>

رجبعلی خیاط در دیداری که با [[سید محمدهادی میلانی]] داشته، مبدأ تحول و نقطه عطف زندگی معنوی خود را در امتناع و رد دعوت به گناه از سوی دختری زیبا از بستگانش، ذکر کرده است.<ref>محمدی ری‌شهری، تندیس اخلاص، ۱۳۷۶ش، ص۸؛ محمدی ری‌شهری، کیمیای محبت، ۱۳۸۰ش، ص۸۲؛ پیوندی، «همچو یوسف! گلشنی در زندگی و عارفانه‌های شیخ رجبعلی خیاط(نکوگویان)»، ص۵۴.</ref> شیخ رجبعلی در [[۲۲ شهریور]] سال [[سال ۱۳۴۰ هجری شمسی|۱۳۴۰ش]] در ۷۸ سالگی درگذشت<ref>محمدی ری‌شهری، کیمیای محبت، ۱۳۸۰ش، ص۲۶۲.</ref> و در [[قبرستان ابن‌بابویه]] شهر [[ری]] دفن شد.<ref>[https://article.tebyan.net/41243 چه كسانی در ابن‌بابویه مدفونند؟] سایت تبیان.</ref>

رجبعلی خیاط ارادت خاصی به [[حافظ شیرازی]] داشت و او را تنها شاعر عارف شیعه می‌دانست و در جلسات خصوصی خود، اشعار عرفانی‌اش را شرح و تفسیر می‌داد.<ref>پروین‌زاده، آزادی، مقام عشق، ۱۳۸۶ش، ص۱۳۹.</ref> همچنین او علاقه زیادی به اشعار «هادی پیشرفت» متخلص به «رنجی» داشت.<ref>پروین‌زاده، آزادی، مقام عشق، ۱۳۸۶ش، ص۱۱۱.</ref> گفته می‌شود وی نسبت به اشعار مثنوی [[مولوی]] نقدهایی داشته‌ است.<ref>محمدی ری‌شهری، کیمیای محبت، ۱۳۸۰ش، ص۶۷ ـ ۶۸.</ref> او در تحولات سیاسی عصر خود، حضور نداشته اما توصیه‌ها و موعظه‌هایش گویای مخالفت او از حکومت پهلوی و سیاستمداران آن بوده است.<ref>محمدی ری‌شهری، کیمیای محبت، ۱۳۸۰ش، ص۷۱ـ ۷۴.</ref>

برخی رجبعلی را دارای [[کرامت|کرامات]] و ویژگیهایی چون دیدار مکرر با [[امام زمان(عج)]] و [[معصومان(ع)]]، <ref>کیانی، عارف‌سوزی و معرفت‌سوزی، ۱۳۸۶ش، ص۱۳۹ـ ۱۴۸.</ref> تشبیه او به [[یوسف (پیامبر)|حضرت یوسف(ع)]]، قرار دادن در ردیف [[پیامبران]]، <ref>کیانی، عارف‌سوزی و معرفت‌سوزی، ۱۳۸۶ش، ص۴۰ـ ۵۰.</ref> [[معجزه]] باهره<ref>کیانی، عارف‌سوزی و معرفت‌سوزی، ۱۳۸۶ش، ص ۵۹ ـ ۶۰.</ref> و نداشتن استاد در برنامه‌های عرفانی<ref>کیانی، عارف‌سوزی و معرفت‌سوزی، ۱۳۸۶ش، ص ۱۰۵ـ ۱۰۸.</ref> دانسته اند که این نگاه انتقاداتی را در پی داشته است.  

منصور کیانی در کتاب «عارف‌سازی و معرفت‌سوزی» منتشر شده در سال ۱۳۸۶ش این ویژگی ها را به چالش کشیده است. همچنین [[علی‌اکبر رشاد]]، رئیس [[پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی]]، آموزه‌های عرفانی را مخصوص خواص دانسته است. وی معتقد است علم و معرفت رکن مهم عرفان است و باید در ترویج عارفانی مانند [[ابن‌عربی|محی الدین]] که مؤسس [[عرفان نظری]] است، کوشید و از الگو قرار دادن افراد فاقد این ویژگی‌ها پرهیز کرد.<ref>[https://www.parsine.com/fa/news/89781 «انتقاد رشاد از عرفان سید حسین نصر و رجبعلی خیاط»]، پایگاه خبری پارسینه.</ref> [[رسول جعفریان]] با کذب دانستن داستان‌ها در مورد شخصیت رجبعلی، وی را شخصی پاک و بی ربط به این داستان‌سرایی‌ها می‌داند.<ref>[https://www.khabaronline.ir/news/280365 «تصوف در لباس جدید»]، خبرآنلاین.</ref>

در مورد زندگی‌نامه، گفته‌ها و خاطرات شیخ کتاب‌هایی نوشته شده است. دو کتاب «تندیس اخلاص» و «کیمیای محبت» توسط [[محمد محمدی ری‌شهری]]؛ «خاطرات جناب شیخ رجبعلی نکوگویان و دیگر دوستان»، نوشته رضا حسین‌پور؛ «بررسی سیرۀ اخلاقی ـ عرفانی مرحوم شیخ رجبعلی نکوگویان (خیاط)» نوشته مرتضی اسماعیل‌زاده و کتاب‌های دیگر پیرامون رجبعلی خیاط نوشته شده است.<ref>اسماعیل زاده، عرشی خاک‌نشین، ۱۳۸۵ش، ص۲۷.</ref>