امامزاده علی‌اکبر چیذر

امامزاده علی‌اکبر چیذر

نام	امامزاده علی‌اکبر چیذر
استان	تهران
شهرستان	تهران
بخش	شمیران، چیذر
اطلاعات اثر
سال‌های مرمت	دوره قاجار، جمهوری اسلامی ایران
کاربری	زیارتی
دیرینگی	قرن ۵ق
اطلاعات بازدید
امکان بازدید	دارد

امامزاده علی‌اکبر چیذر یا امامزاده چیذر آرامگاهی در محله چیذر تهران که از نوادگان امام سجاد(ع) دانسته می‌شود. مردم برای شرکت در مناسبت‌های مذهبی خصوصاً دهه اول محرم و روز عاشورا در حرم این امامزاده جمع‌ می‌گردند.

گفته شده که بنای اولیه بقعه به قرن پنجم هجری قمری بازمی‌گردد، ولی منوچهر ستوده، مؤلف کتاب جغرافیای تاریخی شمیران، تاریخ بنای بقعه را سال ۱۱۸۰ش می‌داند.

پس از انقلاب اسلامی ایران به‌دلیل محدود بودن فضای حرم، این امامزاده بازسازی شد و توسعه پیدا کرد. بنای جدید که در ۱۳۶۹ش احداث شده، دارای معماری سنتی و گنبد بزرگی به رنگ سبز است. همچنین ضریح طلایی این امامزاده در ۱۳۷۰ش به‌جای ضریح چوبی قرار داده‌ شده است.

جایگاه و اهمیت

مرقد امامزاده علی‌اکبر چیذر، قبل از انقلاب اسلامی ایران، بخشی از قبرستان محلی بوده، اما پس از انقلاب، با دفن جنازه شهدای جنگ ایران و عراق در صحن این امامزاده، حرم بازسازی شد و توسعه پیدا کرد. همچنین اماکن فرهنگی و آموزشی، همچون موزه شهدا، مدرسه و ورزشگاه، در اطراف آن اضافه گردید. گزارش شده است که مردم زیادی برای زیارت این امامزاده و شرکت در مراسم‌های حسینیه، در این مکان جمع‌ می‌شوند؛ به‌طوری که این امامزاده به پایگاه فرهنگی-مذهبی در شمال تهران تبدیل شده است.

تاریخ ولادت و شهادت این امامزاده مشخص نیست؛ لذا در بقعه مراسم خاص مربوط به امامزاده برگزار نمی‌گردد؛ ولی هرساله در محرم و خصوصاً دهه اول، عزاداران حسینی در این مکان حضور می‌یابند. مرقد امامزاده همچنین موجب شکل‌گیری تنوع مغازه‌ها و رونق اقتصادی در منطقه نیز شده است.

نسب

در کتاب بحر الانساب، امامزاده علی‌اکبر چیذر، از نوادگان امام سجاد(ع) دانسته و شجره‌نامه او به امام منتسب شده است. در این کتاب نوشته شده است که امامزاده علی‌اکبر بن ابراهیم بن حسین بن امام سجاد(ع) به ده‌شیزر که بعدها به چیذر تغییر کرد رسید. و به‌دست عبدالله یانس به شهادت رسید.

ایمان ایزدی‌مقدم، پژوهشگر حوزه انساب، به‌نقل از عباس فیض، صاحب‌نظر در حوزه انساب و امامزادگان شهر قم، نسب امامزاده علی‌اکبر چیذر را به محمد بن عبیدالله بن محمد بن حسن بن حسین اصغر بن علی بن الحسین(ع) می‌رساند و امامزاده زید در چهل اختران قم را فرزند او معرفی می‌کند. به نظر برخی امامزاده علی‌اکبر جد موسی مبرقع است.

همچنین گفته شده است که ورود امامزاده به چیذر، مقارن با ورود عبدالعظیم حسنی به شهرری بوده است. بنا به ادعای پایگاه جامع امامزادگان، برخی مردم محلی نیز معتقدند امامزاده نهصد سال پیش (قرن پنجم قمری) به چیذر وارد شده است.

موقعیت، تاریخچه و معماری

مرقد امامزاده با مساحتی حدود دو هزار متر در محلۀ چیذر، در میدان امامزاده علی‌اکبر و در بالای تپه چیذر واقع شده است. تاریخ ساخت اولیه بنا مشخص نیست. به‌گفته راویان محلی، تاریخ بنا به قرن پنجم برمی‌گردد و بازسازی آن در دوره قاجار انجام شده است.

بنا به ادعای پایگاه جامع امامزادگان، منوچهر ستوده، نویسنده کتاب جغرافیای تاریخی شمیران، تاریخ اولیه بنای امامزاده را سال ۱۱۸۰ش و به‌شکل اتاقی به ابعاد چهار متر در چهار متر با دیوارهایی از جنس خشت و گل و بدون تزئینات معماری می‌دانست.

بنای جدید که در سال ۱۳۶۹ش احداث شده، دارای معماری سنتی و گنبد بزرگی به رنگ سبز است. همچنین ضریح طلایی این امامزاده در سال ۱۳۷۰ش به‌جای ضریح چوبی قرار داده شده است. حسینیه‌ای نیز در سمت غربی بقعه قرار دارد. این بقعه اشیاء تاریخی و هنری ندارد.

امامزاده علی‌اکبر دارای گورستانی است که قبرهایی از قرن نهم هجری را در خود جای داده بود. بنا به ادعای پایگاه جامع امامزادگان، این مکان احتمالاً در گذشته محل اعتکاف و محفل درویشان بوده است. قدیمی‌ترین قبر شناخته‌شده در محوطه گورستان، سنگ‌نوشته‌ای با تاریخ ۱۲۱۰ق دانسته شده است.

تک‌نگاری

• امامزاده علی‌اکبر چیذر(ع): نگاهی پژوهشی و تصویری به بقاع متبرکه امامزاده‌های تهران، نوشته رضا مختاری و گروه مؤلفان، انتشارات نشر شهر تهران، سال چاپ ۱۳۹۴ش.