کتابخانه تخصصی تاریخ اسلام و ایران

کتابخانه تخصصی تاریخ

اطلاعات اوليه
بنيانگذار	آیت‌الله سیستانی
تأسیس	۱۳۷۴ش
کاربری	کتابخانه
مکان	قم
مشخصات
وضعیت	فعال
امکانات	کتاب‌های تاریخی در دو گرایش اسلام و ایران
معماری
وبگاه	http://historylib.com

کتابخانه تخصّصی تاریخ اسلام و ایران، از کتابخانه‌های تخصصی در شهر قم که با تکیه بر دو گرایش اسلام و ایران، در راستای تقویت و فعال کردن بحث‌ها و مطالعات تاریخی راه‌اندازی شده است. کتب کتابخانه تخصصی تاریخ به دوره‌های تاریخی و مناطق جغرافیایی تقسیم شده است.

کلیات

این کتابخانه با توجه به خلأ پژوهش در زمینه‌های تاریخی، در سال ۱۳۷۴ش تأسیس شد. نیت بنیان‎گذاران این کتابخانه، در حوزه فرهنگ و تاریخ اسلام و ایران و پیوند دادن رویدادها و وقایع تاریخی آن بوده است. این مجموعه، وابسته به دفتر آیت‌الله سیستانی است که با نظارت سید جواد شهرستانی و مدیریت رسول جعفریان اداره می‌شود.

منابع کتابخانه

یکی از نقاط قوت کتابخانه، منابع فراوان آن است. این کتابخانه با حدود چهار هزار جلد کتاب افتتاح گردید، درسال ۱۳۹۸ش آمار کتب کتابخانه بیش از ۲۲۴هزار جلد کتاب عنوان شده است که امروزه به ۲۶۲۳۶۴ عنوان کتاب در ۱۰۶ موضوع و ۶۳۵۰۱ نسخه دیجیتال می‌رسد.

علاوه بر خریدهای روزانه و خرید سالانه از نمایشگاه بین‌المللی کتاب، چندین کتابخانه شخصی خریداری و آثار تاریخی آن‎ها تفکیک شده و در کتابخانه قرار داده شده است. علاوه بر کتاب، مجلات تاریخی یا شبه تاریخی نیز مورد توجه بوده و بخش مجلات مشتمل بر شمار فراوانی مجله فارسی و عربی است.

موضوعات کتاب‌‎ها

کتاب‎هایی که در این کتابخانه تخصصی فراهم آمده در موضوعات زیر است:

• سیره انبیا و پیامبر اسلام
• سیره امامان
• تاریخ اسلام
• تاریخ ایران
• تراجم عمومی
• تراجم تک‌نگاری
• تاریخ دولت‌های اسلامی
• خلافت و دولت
• تاریخ‌نگاری و فلسفه تاریخ
• تاریخ و فرهنگ تمدن اسلامی
• تاریخ علوم
• جغرافیای ایران و کشورهای اسلامی
• تاریخ ادبیات عرب
• تاریخ ادبیات فارسی
• جنبش‌ها و انقلاب‌ها
• سفرنامه‌ها
• مجموعه‌ها (شامل مجموعه مقالات و یادنامه‌ها)
• کتاب‎شناسی‌ها و فهرست‌های نسخ خطی
• آثار هنری (مجموعه عکس‌های مربوط به ایران و سایر کشورها).

کتاب ها و مجلات کتابخانه تاریخ علاوه بر منابع و مآخذ تاریخی، شامل موضوعات مرتبط، مانند علوم سیاسی، علوم اجتماعی، علوم دینی اسلام، تاریخ و کلام سایر ادیان، ادبیات، جغرافیا و هنر و به زبان‌های فارسی، عربی، انگلیسی، آلمانی، ترکی، اردو و ... می‌باشد.

خرید کتاب از کشورهای عربی

حضور مستمر در نمایشگاه‌های بین المللی سوریه، شارجه، کویت، بحرین، بیروت، ریاض، مصر و مراکش باعث شده، منابع عربی کتابخانه در زمینه‌های مختلف به روز و غنی باشد. همچنین طی سفرهای مختلف، کتاب‌های فراوانی از شهرهای مکه، مدینه و جده برای کتابخانه خریداری شده است. با این وجود بخش قابل توجهی از خریدهای کتابخانه، از کتاب‌هایی است که از عراق خریداری شده است.

سیستم کتابخانه

سیستم تقسیم کتب به روش خاصی است که طی آن دوره‌های تاریخی و مناطق به صورت جغرافیایی تقسیم شده و به علاوه مباحث حاشیه‌ای نیز بر اساس شعبه‌های شناخته شده علم تاریخ تقسیم‌بندی شده است. در این تقسیم‌بندی، موضوعات مهم و کلان، اصل قرار گرفته و از پرداخت به موضوعات ریز و جزئی خودداری شده است.

بخش‌ها

کتابخانه در مکانی به مساحت ۷۲۰ متر مربع و شامل این بخش‌ها است:

• مخزن کتابخانه که در زیرزمین قرار دارد.
• طبقه فوقانی که امور ورود کتاب‌ها و فهرست‌‎نویسی و اصلاحات در آن انجام می‌پذیرد. مجلات نیز در این طبقه جای دارد.
• سالن مطالعه نیز در دو بخش خواهران و برادران موجود است.

مخزن کتابخانه بسته است و کتاب‌ها از طریق کتابداران ارائه می‌شود. کتاب‌ها سالی یک بار چک شده و در صورت نیاز، اصلاح و یا تعمیر می‌شود.

جستارهای وابسته

• کتابخانه تخصصی فقه و اصول
• کتابخانه تخصصی فلسفه و کلام
• کتابخانه تخصصی ادبیات
• کتابخانه تخصصی تفسیر و علوم قرآنی

منابع

• شرافت، امیرحسین، آشنایی با کتابخانه‌های تخصصی قم، کتاب ماه، فروردین ۱۳۸۸.
• کاظمینی، ص، کتابخانه تخصصی تاریخ ایران و اسلام، قم ۱۳۷۴ش، تاریخ معاصر ایران، زمستان ۱۳۷۶ - شماره ۴.
• رفوآ، شبنم، معرفی کتابخانه تخصصی تاریخ اسلام و ایران، اطلاع‌یابی و اطلاع رسانی، بهمن ۱۳۸۶ - شماره ۴.
• هاشمی، محمد سرور، معرفی کتابخانه تخصصی تاریخ اسلام و ایران، سخن تاریخ، زمستان ۱۳۸۵ - شماره ۱.

پیوند به بیرون

• سایت کتابخانه تخصصی تاریخ اسلام و ایران