فهرست شرح‌های نهج‌البلاغه

از ویکی شیعه

فهرست شرح‌های نهج‌البلاغه مجموعه کتاب‌هایی است که دانشمندان شیعه و سنی به زبان‌های مختلف، نهج البلاغه را شرح داده‌اند. نهج‌البلاغه، کتابی است از گفته‌ها و نوشته‌های حکیمانه حضرت علی(ع) که سید رضی از عالمان شیعه در اواخر قرن چهارم قمری آن را جمع‌آوری کرده است. در فهرست زیر، شرح‌های این کتاب به زبان عربی، فارسی و اردو بیان شده است:

شرح‌های نهج‌البلاغه (عربی و فارسی و اردو)

عنوان زبان شارح مذهب قرن
شرح نهج البلاغه عربی ابن ابی الحدید (عزالدین‌ ابوحامد عبدالحمید بن‌ هبةالله‌) سنی معتزلی ۷
مصباح السالکین (کتاب) یا شرح بزرگ نهج‌البلاغه عربی میثم بن علی بن میثم البحرانی شیعه ۷
شرح نهج البلاغه عربی سید عباس علی موسوی
آداب الملوک فارسی میرزا محمدرفیع تبریزی شیعه ۱۴
شرح نهج البلاغه عربی ناشناس ۸
شرح نهج البلاغه فارسی مولا محمدصالح قزوینی شیعه ۱۱
شرح نهج البلاغه فارسی محمدباقر لاهیجی اصفهانی ۱۳
شرح نهج البلاغه عربی شیخ محمد عبده مصری سنی
منهاج البراعه فی الشرح نهج البلاغه فارسی - عربی حبیب‌الله خویی
ترجمه و تفسیر(شرح) نهج البلاغه فارسی محمدتقی جعفری شیعه
فی ظلال نهج البلاغه عربی محمدجواد مغنیه شیعه
شرح نهج البلاغه عربی سید محمدکاظم قزوینی
شرح نهج البلاغه المقتطف من بحارالانوار عربی علی انصاریان
شرح نهج البلاغه عربی علی محمدعلی دخیل
شرح نهج البلاغه احمد المدرسی الوحید
شرح نهج البلاغه فارسی-عربی میرزا محمدباقر نواب لاهیجی
شرح نهج البلاغه منظوم فارسی-عربی محمدعلی انصاری قمی شیعه
معارج‌ نهج‌البلاغه‌ یا شرح‌ ابن‌فندق‌ بیهقی‌ عربی ظهیرالدین‌ ابی‌الحسن‌ علی‌بن‌ زید انصاری‌ اوسی‌ بیهقی‌ ملقب‌ به‌ فرید خراسان‌ و ابن‌فندق‌ شیعه قرن ۶ق
مفتاح السعادة فی الشرح نهج البلاغه عربی سیدمحمدتقی النقوی القاینی خراسانی شیعه
تنبیه الغافلین و تذکره العارفین فارسی ملافتح الله بن شکرالله شریف کاشانی شیعه
بهجة الحدائق سیدعلاءالدین محمد گلستانه اصفهانی شیعه
حدائق الحقائق سیدعلاءالدین محمد گلستانه اصفهانی شیعه
شرح نهج البلاغه تاج الاسلام سیدضیاءالدین ابوالرضا فضل الله بن علی راوندی شیعه
شرح نهج البلاغه احمدبن‌ محمد الوبری‌ الخوارزمی
حدائق‌الحقائق‌ فی‌ فَسردقائق‌ أفصح‌الخلائق‌ عربی قطب‌الدین‌ ابوالحسن‌ محمدبن‌ حسین‌ بیهقی‌ کیدری‌ نیشابوری(قطب‌الدین‌ کیدری‌) قرن ۶
شرح نهج البلاغه ابن‌عتایقی‌ کمال‌الدین‌ عبدالرحمن‌بن‌ محمدبن‌ ابراهیم‌ عتایقی‌ حلی‌ (ابن‌عتایقی‌) شیعه
مختصر نهج البلاغه (مختصر شرح نهج البلاغه) علامه جمال الدین ابومنصور حسن بن یوسف بن مطهر حلی شیعه
اعلام نهج البلاغه سید علی ابن الناصر
منهاج‌البراعة‌ فی‌ شرح‌ نهج‌البلاغه‌ عربی قطب‌الدین‌ سعیدبن‌ عبدالله‌بن‌ حسین‌ راوندی‌ (قطب‌ راوندی‌) شیعه
‌شرح‌ الهی‌ اردبیلی‌ «منهج‌الفصاحة» کمال‌الدین‌ حسین‌بن‌ شرف‌الدین‌ عبدالحق‌ اردبیلی‌ متخلص‌ به‌ الهی‌ شیعه
‌منهاج‌الولایة‌ فی‌ شرح‌ نهج‌البلاغة‌ جمال‌السالکین‌ عبدالباقی‌ صوفی‌ تبریزی‌ شیعه
‌شرح‌ نهج‌البلاغه روغنی‌ قزوینی‌ مولی‌ محمد صالح‌بن‌ محمدباقر روغنی‌ قزوینی‌ شیعه
شرح‌ نهج البلاغه نو‌اب‌ لاهیجی‌ ملامحمدباقربن‌ محمد نواب‌ لاهیجی‌ اصفهانی‌ شیعه
الدرة‌ النجفیة‌ فی‌ شرح‌ نهج‌البلاغه‌ الحیدریة آیت‌الله‌ شهیدمیرزا ابراهیم‌بن‌ حسین‌ دنبلی‌ خویی‌ شیعه
بهج‌الصباغة‌ فی‌ شرح‌ نهج‌البلاغة‌ شیخ‌محمدتقی‌ تستری‌(شوشتری) شیعه
معارج نهج البلاغه ابو الحسن علی بن ابی القاسم
شرح‌ نهج البلاغه افضل الدین حسن بن علی بن احمد ماه‌آبادی
شرح‌ نهج البلاغه قاضی عبدالجبار
شرح‌ نهج البلاغه فخر رازی، محمد بن عمر طبری شافعی
شرح‌ نهج البلاغه سید رضی الدین ابو القاسم علی بن موسی بن طاوس حسینی شیعه
شرح‌ نهج البلاغه عربی ابو طالب، تاج الدین، علی بن انجب بن عثمان بن عبد الله بغدادی (ابن الساعی)
شرح‌ نهج البلاغه شیخ کمال الدین ابن عبد الرحمن بن محمد بن ابراهیم عتائقی حلی
شرح‌ نهج البلاغه یحیی بن حمزه علوی یمنی
شرح‌ نهج البلاغه سعدالدین مسعود بن عمر بن عبدالله تفتازانی شافعی
شرح‌ نهج البلاغه سید افصح الدین محمد بن حبیب‌الله بن احمد حسینی
شرح‌ نهج البلاغه مولی قوام الدین یوسف بن حسن (قاضی بغداد)
روضه الابرار فارسی ابوالحسن علی بن حسن زواره شیعه
ترجمه شرح ابن ابی الحدید مولی شمس بن محمد بن مراد
شرح‌ نهج البلاغه شیخ بهائی عاملی شیعه
شرح‌ نهج البلاغه شیخ الرئیس ابو الحسن میرزا قاجار
شرح‌ نهج البلاغه فارسی شیخ نور محمد ابن قاضی عبدالعزیز ابن قاضی طاهر محمد
انوار افصاحه مولی نظام الدین علی بن حسن جیلانی
شرح‌ نهج البلاغه شیخ حسین بن شهاب الدین بن حسین عاملی کرکی شیعه
العقد النضید المستخرج من شرح ابن ابی الحدید عربی فخرالدین عبدالله بن موید بالله
شرح‌ نهج البلاغه سید ماجد بن محمد بحرانی
شرح‌ نهج البلاغه فارسی شیخ محمد مهدی بن ابی تراب سهندی
شرح‌ نهج البلاغه سید حسن بن مطهر بن محمد یمنی جرموزی حسنی
شرح‌ نهج البلاغه فارسی مولی تاج الدین حسن (ملاتاجا)
شرح‌ نهج البلاغه فارسی مولی محمد صالح بن محمد باقر روغنی قزوینی
شرح‌ نهج البلاغه سید نعمة الله بن عبدالله جزائری شوشتری شیعه
شرح‌ نهج البلاغه مولی سلطان محمود بن غلامعلی طبسی قاضی شیعه
شرح‌ نهج البلاغه مولی محمد رفیع بن فرج گیلانی
شرح‌ نهج البلاغه شیخ محمد علی بن شیخ ابو طالب زاهدی گیلانی اصفهانی
شرح‌ نهج البلاغه سید عبدالله بن محمدرضا شبر حسینی کاظمی شیعه
شرح‌ نهج البلاغه فارسی امیر محمد مهدی خاتون‌آبادی اصفهانی شیعه
شرح‌ نهج البلاغه فارسی حاج سید محمد تقی بن امیرمحمد مومن حسینی قزوینی شیعه
شرح‌ نهج البلاغه فارسی میرزا باقر نواب ابن محمد بن محمد لاهیجی اصفهانی شیعه
ترجمه شرح‌ نهج البلاغه ابن ابی الحدید فارسی حاج نصرالله بن فتح‌الله دزفولی شیعه
شرح‌ نهج البلاغه سید صدرالدین بن محمدباقر موسوی دزفولی شیعه
شرح‌ نهج البلاغه سید مفتی عباس
تعلیقه بر مشکلات نهج البلاغه مولی احمد بن علی اکبر مراغی تبریزی
شرح‌ نهج البلاغه شیخ بهاءالدین محمد
شرح‌ مشکلات لغوی نهج البلاغه محمدحسن نائل مرصفی
شرح الاحتشام علی نهج البلاغه الامام شیخ جواد طارمی ابن حاج مولی محرم علی زنجانی
شرح‌ نهج البلاغه جهانگیرخان قشقائی شیعه
الاشاعه سید اولاد حسن بن محمدحسن هندی
شرح‌ نهج البلاغه شیخ محمدحسین بن محمد خلیل شیرازی
شرح‌ نهج البلاغه سیدعلی اطهر کهجوی هندوی
شرح‌ نهج البلاغه عربی محی‌الدین خیاط
شرح‌ نهج البلاغه اردو سید ذاکر حسین اختر دهلوی
تحقیقات و اضافاتی بر شرح‌ نهج البلاغه عبده عربی محمد بن عبد الحمید مصری سنی
شرح‌ نهج البلاغه اردو سید ظفر مهدی لکهنوی
بلاغ المنهج سید هبةالدین شهرستانی
شرح‌ نهج البلاغه شیخ محمد علی بن بشارت خیقانی
شرح‌ نهج البلاغه فارسی میرزا محمدتقی الماسی شیعه
شرح‌ نهج البلاغه شیخ عبدالله بحرانی
شرح‌ نهج البلاغه شیخ عبدالله بن سلیمان بحرانی سماهیجی
شرح‌ نهج البلاغه حاج مولی علی علیاری تبریزی
شرح‌ نهج البلاغه شیخ ملا حبیب‌الله کاشانی شیعه
شرح‌ نهج البلاغه سید عبدالحسین حسینی آل کمونه بروجردی شیعه
شرح‌ نهج البلاغه میرزا محمدعلی بن محمدنصیر چهاردهی گیلانی شیعه
شرح‌ نهج البلاغه میرزا محمدعلی قراچه داغی تبریزی شیعه
شرح‌ نهج البلاغه محمد محیی‌الدین عبدالحمید
شرح‌ نهج البلاغه حاج میرزا خلیل صیمری کمره‌ای طهرانی شیعه
شرح‌ نهج البلاغه فارسی سیدمحمود طالقانی شیعه
شرح‌ نهج البلاغه سید علی‌نقی فیض الاسلام شیعه
شرح‌ نهج البلاغه جواد فاضل شیعه
درس‌هایی از نهج البلاغه فارسی حسینعلی منتظری شیعه
تفسیر نهج البلاغه فارسی عبدالله جوادی آملی شیعه
پیام امام امیرالمومنین(ع) فارسی ناصر مکارم شیرازی شیعه

جستارهای وابسته

پانویس

یادداشت

منابع

پیوند به بیرون