فهرست آثار عبدالله مامقانی

از ویکی شیعه
نرم‌افزار آل مامقانی
کتاب تنقیح المقال

فهرست آثار عبدالله مامقانی مجموعه تألیفات علامه مامقانی (متوفای ۱۳۵۱ق) از عالمان و رجالیان شیعه در قرن چهاردهم قمری است. کتاب تنقیح المقال، مشهورترین اثر اوست که آقا بزرگ تهرانی آن‌را مفصّل‌ترین اثر در علم رجال دانسته‌ و مامقانی، درباره بیش از ۱۶۰۰۰ راوی بحث کرده است.[۱] دیگر آثار او که در منابع رجالی و تاریخی از آن یاد شده، به این شرح است:

  1. منتهی مقاصد الانام فی نکت شرایع الاسلام این کتاب در ۶۳ جلد نوشته شده است.
  2. مطارح الافهام فی مبانی الاحکام موضوع این کتاب، اصول فقه است.
  3. هدایة الانام فی اموال الامام
  4. تحفة الصفوه فی احکام الحبوة( موضوع کتاب درباره حبوه است یعنی اموال خاص پدر که پس از مرگ خارج از ضوابط ارث به پسر بزرگ تر می‌رسد.)
  5. نهایة المقال فی تکملة غایة الامال که تعلیقه بر کتاب خیارات شیخ مرتضی انصاری است.
  6. القلائد الثمینه علی الرسائل الست السنیه.
  7. مناهج المتقین فی فقه ائمة الحق و الیقین که دربر دارنده فروع فقهی فراوانی است.
  8. مقباس الهدایة فی علم الدرایة که موضوع آن، روایت‌شناسی و علم درایه است.
  9. مرآة الکمال لمن رام درک مصالح الاعمال موضوع این اثر، آداب و سنّت‌ها است.
  10. ارشاد المتبصرین
  11. الدرّ المنضود فی صیغ الایقاعات و العقود
  12. ارجوزة الدرّ المنضود
  13. نتائج التنقیح
  14. سراج الشیعه (ترجمه مرآت الکمال)
  15. تحفة الخیرة فی احکام الحج و العمره
  16. منهج الرشاد
  17. رساله‌هایی نیز از وی منتشر شده؛ از جمله: مجمع الدرر فی مسائل اثنی عشر؛ المسائل الاربعین العاملیه؛ المسائل الخوئیه و...
  18. حاشیه بر کتاب جامع عباسی نوشته شیخ بهایی، حاشیه بر ذخیرة الصالحین، منتخب المسائل، مجمع المسائل، صیغ العقود فاضل ریحانی. و علاوه بر آنها، کتابچه‌هایی در مورد علم حروف، اعداد و فواید رجالیه دارد.[۲]
  19. مرآة‌ الرشاد فی الوصیه الی الاحبه و الاولاد؛ این کتاب در پنج فصل تدوین شده که وصیت‌نامه‌ای به فرزندان و دوستان است.
  • بخش اول: اصول خمسه اعتقادی بحث می‌شود.
  • بخش دوم: درباره اطاعت از خدا و پرهیز از عصیان و تنبلی و بطالت عمر است
  • بخش سوم: به وصایایی پراکنده اختصاص دارد.
  • بخش چهارم: سخن از علم‌آموزی است.
  • بخش پنجم: توصیه‌هایی درباره امرار معاش است.

این کتاب چندین بار با عنوان‌های «آیینه رستگاری»، «آیین راست‌پویی»، «آیینه هدایت» به فارسی ترجمه شده است.[۳]

پانویس

  1. تهرانی، الذریعه، ج۴، ص۴۶۶.
  2. مامقانی، مقباس الهدایه، ج ۱، ص۱۹؛ تهرانی، طبقات اعلام الشیعه، ج ۳، ص۱۱۹۷؛ آل محبوبه، ماضی النجف و حاضرها، ج ۳، ص۲۵۶؛ ریحانة الادب، ج ۵، ص۱۵۸؛ مامقانی، تنقیح المقال، ج ۱، ص۱؛ حرزالدین، معارف الرجال، ج ۲، ص۲۱؛ تهرانی، الذریعه، ج۱، ص۱۲۰ و جلدهای۳-۶، ۸، ۱۰، ۱۲، ۱۳، ۱۶ -۱۸و۲۰؛ امینی، معجم رجال الفکر، ص۳۹۵.
  3. مرآت الرشاد، آینه هدایت، روزنامه رسالت، ۱۳۸۹/۸/۲۹.

یادداشت

منابع

  • آقا بزرگ طهرانی، الذریعه الی تصانیف الشیعه، آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، گردآورنده: احمد بن محمد حسینی، بیروت،‌ دار الاضواء.
  • آقا بزرگ طهرانی، طبقات اعلام الشیعه (نقباء البشر فی القرن الرابع عشر)، داراحیاء تراث العربی للطباعه و النشر و التوزیع، بیروت، ۱۴۳۰ق.
  • آل محبوبه، جعفر الشیخ باقر ، ماضی النجف و حاضرها، مصحح: محمد سعید آل محبوبه،‌ دار الاضواء، بیروت، ۱۹۸۶م.
  • امینی، محمدهادی، معجم رجال الفکر و الادب فی النجف خلال الف عام، نجف، ۱۴۱۳/ ۱۹۹۲م.
  • تنقیح المقال، چاپ سنگی، نجف، ۱۳۴۹-۱۳۵۲.
  • حرز الدین، محمد حسین، معارف الرجال، کتابخانه عمومی حضرت آیت الله العظمی مرعشی نجفی، قم ۱۴۰۵ق.
  • مامقانی، عبدالله، مقباس الهدایة فی علم الدرایة، چاپ محمدرضا مامقانی، قم ۱۴۱۱-۱۴۱۴ق.
  • مدرس، محمد علی، ریحانة الادب، تهران، خیام، ۱۳۶۹ش.