فهرست آثار شیخ مفید
این مقاله دربارهٔ آثار شیخ مفید است. برای اطلاع از زندگی‌نامه، مدخل شیخ مفید را ببینید.
آثار شیخ مفید مجموعه مکتوبات شیخ مفید است؛ این مکتوبات به گفته نجاشی، شاگرد شیخ مفید، شامل ۱۷۵ کتاب و رساله است. [۱] آثار او که از نامدارترین متکلمان و فقیهان شیعه دوازده امامی در دو قرن چهارم و پنجم قمری بوده، در چندین رشته علمی قابل دسته‌بندی است. معروف‌ترین اثر او در علم فقه، المقنعة، در کلام، اوائل المقالات و در تاریخ الارشاد است. همه تألیفات او در مجموعه‌ای ۱۵ جلدی با نام «موسوعةُ الشّیخِ المُفید» گردآوری شده است.[۲]
فهرست آثار او به این شرح است:
- الرسالة المقنعة
- تصحیح الاعتقادات
- الأرکان فی دعائم الدین
- کتاب الإیضاح فی الإمامة
- کتاب الافصاح فی الامامة
- کتاب الإرشاد
- کتاب العیون و المحاسن
- کتاب الفصول من العیون و المحاسن
- کتاب الرد علی الجاحظ العثمانیة
- کتاب نقض المروانیة
- کتاب نقض فضیلة المعتزلة
- کتاب المسائل الصاغانیة
- کتاب مسائل النظم
- کتاب المسألة الکافئة فی إبطال توبة الخاطئة
- کتاب النقض علی ابن عباد فی الإمامة
- کتاب النقض علی علی بن عیسی الرمانی
- کتاب النقض علی أبی عبد الله البصری کتابه فی المتعة
- کتاب الموجز فیها
- کتاب مختصر المتعة
- کتاب مناسک الحج
- کتاب مناسک الحج المختصر
- کتاب المسائل العشرة فی الغیبة
- کتاب مختصر فی الغیبة
- کتاب مسألة فی المسح علی الرجلین
- کتاب مسألة فی نکاح الکتابیات
- کتاب جمل الفرائض
- کتاب مسألة فی الإرادة
- کتاب مسألة فی الأصلح
- کتاب أصول الفقه
- کتاب الموضح فی الوعید
- کتاب مَسارُّ الشیعة فی مختصر تواریخ الشریعة
- کتاب کشف الألباس
- کتاب کشف السرائر
- کتاب الجمل
- کتاب لمح البرهان
- کتاب مصابیح النور
- کتاب الأشراف
- کتاب الفرائض الشرعیة
- کتاب النکت فی مقدمات الأصول
- کتاب إیمان أبی طالب
- کتاب مسائل أهل الخلاف
- کتاب أحکام النساء
- کتاب عدد الصوم و الصلاة
- کتاب الرسالة إلی أهل التقلید
- کتاب التمهید
- کتاب الانتصار
- کتاب الکلام فی الإنسان
- کتاب الکلام فی وجوه إعجاز القرآن
- (کتاب) الکلام فی المعدوم
- کتاب الرسالة العلویة
- کتاب أوائل المقالات
- کتاب بیان وجوه الأحکام
- کتاب المزار الصغیر
- اَلإعلام بِما اتّفَقَتْ عَلَیهِ الامامیّة مِنَ الاَحْکام
- کتاب جواب المسائل فی اختلاف الأخبار
- کتاب العویص فی الأحکام
- رسالة الجنیدی إلی أهل مصر
- کتاب النصرة فی فضل القرآن
- کتاب جوابات أهل الدینور (دینور)
- کتاب جوابات أبی جعفر القمی
- کتاب جوابات علی بن نصر العبدجانی (الغندجانی ظ)
- کتاب جوابات الأمیر أبی عبد الله
- کتاب جوابات الفارقیین فی الغیبة
- کتاب نقض الخمس عشرة مسألة علی البلخی
- کتاب نقض الإمامة علی جعفر بن حرب
- کتاب جوابات ابن نباتة
- کتاب جوابات الفیلسوف فی الاتحاد
- کتاب جوابات أبی الحسن سبط المعافی بن زکریا فی إعجاز القرآن
- کتاب جوابات أبی اللیث الأوانی
- الکلام علی الجبائی فی المعدوم
- کتاب جوابات النضر بن بشیر فی الصیام
- النقض علی الواسطی
- کتاب الإقناع فی وجوب الدعوة
- کتاب المزورین عن معانی الأخبار
- کتاب جوابات أبی الحسن النیسابوری (النیشابوری)
- کتاب البیان فی تألیف القرآن
- کتاب جوابات الترقفی فی فروع الفقه
- الرد علی ابن کلاب فی الصفات
- کتاب النقض علی الطلحی فی الغیبة
- کتاب فی إمامة أمیر المؤمنین علیه‌السلام من القرآن
- کتاب فی تأویل قوله تعالی فَسْئَلُوا أَهْلَ الذِّکرِ
- المسألة الموضحة عن أسباب نکاح أمیر المؤمنین علیه‌السلام
- کتاب الرسالة المقنعة فی وفاق البغدادیین من المعتزلة لما روی عن الأئمة علیهم السلام
- کتاب جوابات مقاتل بن عبد الرحمن عما استخرجه من کتب الجاحظ
- کتاب جوابات بنی عرقل (عرقان)
- المسألة علی الزیدیة
- المجالس المحفوظة فی فنون الکلام
- کتاب الأمالی المتفرقات
- کتاب نقض کتاب الأصم فی الإمامة
- کتاب جوابات مسائل اللطیف من الکلام
- کتاب الرد علی الخالدی فی الإمامة
- کتاب الاستبصار فیما جمعه الشافعی
- کتاب الکلام فی الخبر المختلق بغیر أثر
- کتاب الرد علی العتیقی فی الشوری
- کتاب أقسام مولی فی اللسان
- کتاب جوابات أبی الحسن الحصینی
- مسائل الزیدیة
- کتاب [جوابات] المسألة فی أقضی الصحابة
- مسألة فی تحریم ذبائح أهل الکتاب
- کتاب مسألة فی البلوغ
- کتاب مسألة فی العترة
- کتاب الزاهر فی المعجزات
- کتاب جوابات أبی جعفر محمد بن الحسین اللیثی
- النقض علی غلام البحرانی فی الإمامة
- کتاب النقض علی النصیبی فی الإمامة
- کتاب مسألة فی النص الجلی
- کتاب الکلام فی حدث (حدوث) القرآن
- کتاب جوابات الشرقیین فی فروع الدین
- کتاب مقابس الأنوار فی الرد علی أهل الأخبار
- الرد علی الکرابیسی فی الإمامة
- کتاب الکامل فی الدین
- کتاب الافتخار
- الرد علی القتیبی فی الحکایة و المحکی
- کتاب الرد علی الجبائی فی التفسیر
- کتاب الجوابات فی خروج [الإمام] المهدی [علیه‌السلام]
- کتاب الرد علی أصحاب الحلاج
- کتاب تاریخ الشریعة
- کتاب تفضیل الأئمة [علیهم السلام] علی الملائکة
- کتاب المسألة الجنبلیة
- کتاب قضیة العقل علی الأفعال
- مسألة محمد بن الخضر الفارسی
- کتاب جوابات أهل طبرستان
- کتاب فی الرد علی الشعیبی
- کتاب جوابات أهل الموصل فی العدد و الرؤیة
- کتاب مسألة فی تخصیص الأیام
- کتاب مسألة فی معنی قول النبی صلی الله علیه و آله أصحابی کالنجوم
- کتاب مسألة فیما روته (رواه) العامة
- کتاب مسألة فی القیاس مختصر
- کتاب المسألة الموضحة فی تزویج عثمان
- کتاب الرد علی ابن عون فی المخلوق
- کتاب مسألة فی معنی قوله [ع] إنی مخلف فیکم الثقلین
- کتاب مسألة فی خبر ماریة
- کتاب فی قوله [ص] أنت منی بمنزلة هارون من موسی
- کتاب جوابات ابن الحمامی
- کتاب فی الغیبة
- کتاب فی تفضیل أمیرالمؤمنین علیه‌السلام علی سائر أصحابه
- کتاب مسألة فی قوله المطلقات
- کتاب جوابات (جواب) المافروخی فی المسائل
- کتاب جواب (جوابات) ابن واقد السنی
- کتاب الرد علی ابن رشید فی الإمامة
- کتاب الرد علی ابن الإخشید فی الإمامة
- کتاب مسألة فی الإجماع
- کتاب مسألة فی میراث النبی علیه و آله السلام
- الأجوبة عن المسائل الخوارزمیة
- کتاب الرسالة إلی الأمیر أبی عبد الله و أبی طاهر بن ناصر الدولة فی مجلس جری فی الإمامة
- کتاب مسألة فی معرفة النبی [صلی الله علیه و آله] بالکتابة
- مسألة فی وجوب الجنة لمن تنسب ولادته إلی النبی [صلی الله علیه و آله]
- کتاب الکلام فی دلائل القرآن
- جواب الکرمانی فی فضل النبی [ص] علی سائر الأنبیاء
- کتاب العمد فی الإمامة
- مسألة فی انشقاق القمر و تکلیم الذراع
- کتاب مسألة فی المعراج
- مسألة فی رجوع الشمس
- المسألة المقنعة فی إمامة أمیر المؤمنین علیه‌السلام
- کتاب الرسالة الکافیة فی الفقه
- المسائل الحرانیة
- الرسالة العزیة
- کتاب النصرة لسید العترة
- مسألة فی المواریث
- کتاب البیان عن غلط قطرب فی القرآن
- مسألة فی الوکالة
- کتاب فی القیاس
- شرح کتاب الأعلام
- النقض علی ابن الجنید فی اجتهاد الرأی
- کتاب جواب أبی الفرج بن إسحاق عما یفسد الصلاة
- نهج البیان عن سبل [سبیل] الإیمان
- کتاب المسائل الواردة عن أبی عبد الله محمد بن عبد الرحمن الفارسی المقیم بالمشهد بالنوبندجان
- کتاب مناسک الحج
- عمد مختصره علی المعتزلة فی الوعید
- کتاب جواب أهل جرجان فی تحریم الفقاع
- الرد علی أبی عبد الله البصری فی تفضیل الملائکة
- کتاب الکلام فی أن المکان لا یخلو من متمکن
- جواب أهل الرقة فی الأهلة و العدد
- کتاب جواب أبی محمد الحسن بن الحسین النوبندجانی المقیم بمشهد عثمان
- کتاب جواب (جوابات) أبی الفتح محمد بن علی بن عثمان
- النقض علی الجاحظ
- فضیلة المعتزلة[۳]
- الاختصاص
پانویس
- ↑ نجاشی، رجال النجاشی، ۱۴۰۷ق، ص ۳۹۹-۴۰۲.
- ↑ موسوعة الشیخ المفید، کتابخانه مجازی الفبا.
- ↑ نجاشی، رجال النجاشی، ۱۴۰۷ق، صص ۳۹۹-۴۰۲.
یادداشت
منابع
- النجاشی، احمد بن علی، رجال النجاشی، مصحح: سید موسی شبیری زنجانی، قم: دفتر انتشارات اسلامی، ۱۴۰۷ق.
- موسوعة الشیخ المفید، کتابخانه مجازی الفبا، تاریخ بازدید: ۲۲ تیر ۱۴۰۰ش.