عبدالله بن یحیی حضرمی
| مشخصات فردی | |
|---|---|
| خویشاوندان | یحیی حضرمی(پدر) |
| محل زندگی | کوفه |
| علت وفات | به دستور معاویه و به دست زیاد بن ابیه به شهادت رسید |
| مشخصات دینی | |
| از یاران | امام علی(ع) |
| فعالیت‌ها | عضو شرطة الخمیس و حضور در جنگ جمل |
عبدالله بن یحیی حَضرَمی از اعضای شرطة الخمیس و از سپاهیان امام علی(ع) در جنگ جمل است. وی پس از صلح امام حسن(ع) به دستور معاویه به شهادت رسید. امام حسن(ع) در نامه‌ای به معاویه دربارهٔ تخلفات از عهدنامه، به کشتن عبدالله بن یحیی اشاره کرده است.
نام و نسب
عبدالله بن یحیی حضرمی منسوب به منطقه حضرموت در یمن است. در برخی نسخه‌ها نام او عبدالله بن بحر[۱] و عبدالله بن نُجی[۲] (که تصحیف عبدالله بن یحیی است[۳]) نیز ثبت شده است. کنیه او را ابوالرضا[۴] یا ابوالرَضی[۵] گفته‌اند.
پدر او «یحیی حضرمی» از اصحاب امام علی و جزو شرطه الخمیس بود[۶] و در جنگ صفین همراه امام علی بوده است.[۷]
حضور در جنگ جمل
عبدالله در زمان خلافت امام علی جزو شرطة الخمیس بود؛[۸] همچنین در جنگ جمل نیز حضور داشت. نقل شده که امام علی در خلال جنگ به او گفت:
- «بشارت باد ای عبدالله، تو و پدرت به‌راستی جزو شرطة الخمیس هستید. پیامبر(ص) نام تو و پدرت را در زمره شرطه الخمیس به من خبر داده و خدا به زبان پیامبرش شما را شرطه الخمیس نامیده است.[۹]
شهادت
عبدالله پس از شهادت امام علی همواره از فضایل آن حضرت سخن می‌گفت.[۱۰] محبت او به امام علی را به معاویه گزارش دادند و او دستور قتل عبدالله و یارانش را صادر کرد.[۱۱] علامه امینی در الغدیر به نقل از کتاب «المحبّر» آورده است که زیاد بن ابیه او را چند روز بر در خانه‌اش در کوفه به صلیب کشید.[۱۲] آن‌گونه که در نامه امام حسین(ع) به معاویه آمده است، زیاد بدنش را مُثله کرده بود.[۱۳]
واکنش حَسَنَین(ع)
شیخ صدوق به نقل از کتاب «الفروق بین الاباطیل و الحقوق» آورده است که پس از آنکه معاویه صلح‌نامه را نقض کرد، امام حسن(ع) نامه‌ای به او نوشت و تخلفاتش از صلح‌نامه را برشمرد و در ابتدا به کشتن عبدالله بن یحیی حضرمی اشاره کرد.[۱۴] همچنین امام حسین(ع) نیز در نامه‌ای به معاویه، او را به خاطر کشتن عبدالله بن یحیی نکوهش کرد.[۱۵]
جایگاه روایی
شیخ طوسی نام او را در زمره راویان امام علی(ع) ذکر کرده است.[۱۶] در منابع شیعه و سنی روایاتی را از امام علی(ع) نقل کرده است.[۱۷]
پانویس
- ↑ امین، اعیان الشیعة، ۱۴۰۳ق، ج۲، ص۳۵۰.
- ↑ طوسی، رجال طوسی، ۱۴۱۳ق، ص۷۱.
- ↑ امین، أعیان الشیعة، ۱۴۰۳ق، ج۲، ص۳۵۰.
- ↑ طوسی، رجال طوسی، ۱۴۱۳ق، ص۷۱.
- ↑ مفید، الاختصاص، ۱۴۱۳ق، ص۳.
- ↑ خویی، معجم رجال الحدیث، ۱۳۷۲ش، ج۲۰، ص۹۸.
- ↑ ابن کثیر، البدایة و النهایة، دار الفکر، ج۸، ص۱۹۹.
- ↑ مفید، الاختصاص، ۱۴۱۳ق، ص۳.
- ↑ کشی، رجال، ۱۳۴۸ش، ص۶.
- ↑ آل یاسین، صلح الحسن(ع)، ۱۴۱۲م، ص۳۴۷.
- ↑ آل یاسین، صلح الحسن(ع)، ۱۴۱۲م، ص۳۴۷.
- ↑ امینی، الغدیر، ۱۴۱۶ق، ج۱۱، ص۷۹-۸۰.
- ↑ طبرسی، الإحتجاج، ۱۴۰۳ق، ج۲، ص۲۹۷.
- ↑ صدوق، علل الشرایع، ۱۳۸۵ق، ج۱، ص۲۱۲.
- ↑ طبرسی، الاحتجاج، ۱۴۰۳ق، ج۲، ص۲۹۷.
- ↑ طوسی، رجال، ۱۴۱۳ق، ص۷۱
- ↑ برای نمونه مراجعه کنید به: أبومعاش، الأربعین في حُبّ أمیرالمومنین، ۱۳۷۸ش، ج۶، ص۱۱۸؛ مجلسی، بحارالانوار، ۱۴۰۳ق، ج۳۸، ص۳۰۴.
منابع
- آل یاسین، راضی، صلح الحسن علیه‌السلام، بیروت، اعلمی، ۱۴۱۲م.
- ابن کثیر دمشقی، البدایة و النهایة، بیروت، دار الفکر، بی‌تا.
- ابومعاش، سعید، الأربعین في حب أمیر المؤمنین علي بن أبي طالب علیه السلام، قم، نشر الاعتصام، ۱۳۷۸ش.
- امین، محسن، اعیان الشیعة، بیروت، دار التعارف، ۱۴۰۳ق.
- امینی، عبدالحسین، الغدیر فی الکتاب و السنة و الأدب، قم، مرکز الغدیر للدراسات الاسلامیه، ۱۴۱۶ق.
- خویی، سید ابوالقاسم، معجم رجال الحدیث، قم، الثقافة الاسلامیة، ۱۳۷۲ش.
- صدوق، علل الشرایع، نجف، منشورات المکتبة الحیدریة، ۱۳۸۵ق.
- طبرسی، احمد، الاحتجاج علی أهل اللجاج، مشهد، مرتضی، ۱۴۰۳ق.
- طوسی، رجال الطوسی، مشهد، مجمع البحوث الاسلامیه، ۱۴۱۳ق/۱۳۷۱ش.
- کشی، رجال الکشی (اختیار معرفة الرجال)، مشهد، دانشگاه مشهد، ۱۳۴۸ش.
- مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار، بیروت، مؤسسة الوفاء، ۱۴۰۳ق.
- مفید (منسوب)، الإختصاص، قم، کنگره شیخ مفید، ۱۴۱۳ق.