داود بن بو زید
| مشخصات فردی | |
|---|---|
| ولادت | قرن سوم هجری قمری |
| وفات | قرن سوم هجری قمری |
| مشخصات دینی | |
| از یاران | امام هادی(ع) • امام عسکری(ع) |
| آثار | الهدی |
داوود بن بو زید راوی امامی قرن سوم و از اصحاب امام هادی و امام عسکری(ع) است. در برخی منابع رجالی نام او با نام داوود بن ابی یزید کوفی که از اصحاب امام صادق(ع) و امام کاظم بوده اشتباه شده است.
داوود را از راویان موثق و معروف به صدق لهجه برشمرده‌اند. شیخ طوسی، ابن ندیم و کشّی از آثار داوود در کتاب‌های خود یادکرده‌اند.
کنیه و نسب
داوود بن زید با کنیه ابوسلیمان، از اهالی نیشابور بود و در جمع نجارها در محله طرخان نیشابور در منزل فردی به نام سختویه می‌زیست.[۱] ظاهرا شغل داوود هم نجاری بود.
درباره نام پدر داوود اختلاف است. ابن ندیم[۲] آن را بوزید نوشته و ظاهرا ابن بابویه نیز در مشیخه‌اش آن را به همین صورت ضبط کرده است.[۳] با این حال در دیگر کتب رجالی نام این راوی ابی زید ضبط شده[۴] و شیخ طوسی[۵] نام ابوزید، پدر داوود را زنکان دانسته است. بنابر این قول، ابوزید کنیه پدر داوود است.[۶] وجه جمع این دو رای آن است که پدر داوود به کنیه (ابوزید) مشهور بوده و این کنیه چونان اسم (بوزید) به کار رفته است.[۷]
تولد و وفات
از تاریخ تولد و وفات وی هیچ اطلاعی در دست نیست؛ اما چون از اصحاب امام هادی(ع) و امام حسن عسکری(ع) بوده[۸] بنابراین در قرن سوم هجری می‌زیسته است.
شخصیت حدیثی
داوود را از راویان موثق و معروف به صدق لهجه برشمرده‌اند.[۹] ابن شهرآشوب[۱۰] داوود را از ثقات امام حسن عسکری دانسته است.
تشابه اسمی
داوود بن بوزید در برخی منابع داوود بن ابی یزید آمده و گاه با داوود بن ابی یزید کوفی/ داوود بن فرقد از اصحاب امام صادق(ع) و امام کاظم(ع) خلط شده است. چنانکه در برخی روایات که از ابوالحسن ثالث یعنی امام هادی(ع) نقل شده، نام داوود بن ابی یزید آمده که ظاهرا تصحیف داوود بن ابی زید است.[۱۱]
به طور مشابه در سند برخی روایات که از امام صادق(ع) نقل شده، نام داوود بن ابی زید به جای داوود بن ابی یزید درج شده است.[۱۲] از این رو وجه تمایز این دو را در طبقه رجالی یعنی اصحاب امام هادی و امام عسکری و راوی وی، علی بن مهزیار، برشمرده‌اند.[۱۳]
آثار
شیخ طوسی[۱۴]، ابن ندیم و کشّی از آثار داوود در کتاب‌های خود یادکرده‌اند. در عین حال، ابن ندیم[۱۵] تنها کتاب «الهدی» را به او نسبت داده است. به علاوه، اصل کتاب کشّی در دسترس نیست و در کتاب اختیار معرفة الرجال شیخ طوسی که گزیده آن است، نه تنها از کتاب‌های داوود، که از نام او هم ذکری نیست. هر چند برخی احتمال داده‌اند که کشی در معرفة الناقلین کتاب‌های او را ذکر کرده است.[۱۶]
با اینکه داوود بن ابوزید صاحب کتاب بوده، نامی از وی در رجال نجاشی نیامده و شوشتری[۱۷] آن را ناشی از غفلت نجاشی دانسته است.
پانویس
- ↑ ابن ندیم، ص۲۴۶؛ طوسی، ۱۴۱۵ص۳۸۶؛ همو، ۱۴۲۰، ص۱۸۳
- ↑ ص۲۴۶
- ↑ مجلسی، ج ۱۴، ص۱۱۲؛ حر عاملی، ج۳۰، ص۴۹؛ نوری، ج۴، ص۲۷۵؛ قس ابن بابویه، ج۴، ص۴۵۳
- ↑ طوسی ۱۴۱۵؛ همو۱۴۲۰؛ علامه حلی، ص۱۴۲؛ قس ابن داوود حلی، ص۸۹: داوود بن ابی زید
- ↑ 1415، ص۳۸۶
- ↑ مامقانی، ج۲۶، ص۱۴۶
- ↑ شوشتری، ج۴، ص۲۲۸
- ↑ ابن ندیم، ص۲۴۶؛ طوسی، ۱۴۱۵، ص۳۸۶، ۳۹۹
- ↑ طوسی، ۱۴۱۵؛ طوسی۱۴۲۰ همانجاها؛ مامقانی، ج۲۶، ص۱۱۵
- ↑ ج۳، ص۵۲۵
- ↑ ابن شهید ثانی، ج۲، ص۳۹-۳۸؛ اردبیلی، ج۱، ص۳۰۱؛ زنجانی، ص۷۳۹؛ خویی، ج۷، ص۹۳؛ شوشتری، ج۴، ص۲۲۸، ۲۵۵-۲۵۴
- ↑ رجوع کنید به: حر عاملی، ج۸، ص۳۱۰؛ قس کلینی، ج۷، ۲۴۷؛ طوسی، ۱۴۰۱، ج۱۰، ص۱۳۲
- ↑ رک: طریحی، ص۶۶؛ کاظمی، ص۵۸
- ↑ 1420، ۱۴۰۱، ج۱۰، ص۱۳۲
- ↑ ص۲۴۶
- ↑ رک: خویی، ج۷، ص۹۰؛ شوشتری، ج۴، ص۲۲۷
- ↑ شوشتری، ج۴، ص۲۲۷
یادداشت
منابع
- ابن بابویه، کتاب من لا یحضره الفقیه، چاپ علی اکبر غفاری، قم۱۴۰۴
- ابن داوود حلی، کتاب الرجال، چاپ محمدصادق آل بحرالعلوم، نجف ۱۳۹۲/۱۹۷۲، چاپ افست قم[بی تا]
- ابن شهرآشوب، مناقب آل ابی طالب، نجف۱۹۵.
- ابن شهید ثانی، منتقی الجمان فی الاحادیث الصحاح و الحسان، چاپ علی اکبر غفاری، قم، ۱۳۶۵-۱۳۶۲ش.
- ابن ندیم، الفهرست، تهران.
- محمد بن علی اردبیلی، جامع الرواة و ازاحة الاشتباهات عن الطرق و الاسناد، ج۱، قم، مکتبة المحمدی، [بی تا]
- محمد بن علی بن ابراهیم استرآبادی، منهج المقال فی تحقیق احوال الرجال المعروف بالرجال الکبیر، چاپ سنگی، تهران، ۱۳۰۷.
- احمد بن محمد برقی، کتاب الرجال، در بن داوود حلی، کتاب الرجال، چاپ جلال الدین محدث ارموی، تهران، ۱۳۴۲ش.
- حر عاملی، وسائل الشیعة
- خویی، سید ابوالقاسم، معجم رجال الحدیث.
- موسی بن عبدالله زنجانی، کتاب الجامع فی الرجال، [قم]، ۱۳۹۴ق.
- شوشتری، محمدتقی، قاموس الرجال.
- محمد بن حسن صفار قمی، بصائرالدرجات الکبری فی فضائل آل محمد(ص)، چاپ محسن کوچه باغی تبریزی، تهران۱۳۶۲ش
- فخرالدین محمد طریحی، جامع المقال فیما یتعلق باحوال الحدیث و الرجال، چاپ محمدکاظم طریحی، تهران[۱۳۷۴؟]
- محمد بن حسن طوسی، الاستبصار، چاپ حسن موسوی خرسان، نجف۱۳۷۵-۱۳۷۶/۱۹۵۶-۱۹۵۷، چاپ افست تهران۱۳۶۳ش.
- همو، تهذیب الاحکام، چاپ حسن موسوی خرسان، بیروت۱۴۰۱/۱۹۸۱.
- همو، رجال الطوسی، چاپ جواد قیومی اصفهانی، قم۱۴۱۵
- همو، فهرست کتب الشیعة و اصولهم...، چاپ عبدالعزیز طباطبایی، قم۱۴۲۰.
- علامه حلی، خلاصة الاقوال فی معرفة الرجال، چاپ جواد قیومی اصفهانی، [قم]۱۴۱۷.
- محمدامین بن محمدعلی کاظمی، هدایة المحدثین الی طریقة المحمدین، چاپ مهدی رجایی، قم۱۴۰۵.
- کلینی، الکافی
- عبدالله مامقانی، تنقیح المقال فی علم الرجال، چاپ محیی الدین مامقانی، قم۱۴۲۳.
- محمدتقی بن مقصودعلی مجلسی، روضة المتقین فی شرح من لایحضره الفقیه، چاپ حسین موسوی کرمانی و علی پناه اشتهاردی، قم۱۴۰۶-۱۴۱۳.
- حسین بن محمدتقی نوری، خاتمة مستدرک الوسائل، قم۱۴۱۵-۱۴۲۰.
منبع مقاله
این مقاله از دانشنامه جهان اسلام، ج۱۷، ص۲۷۴-۲۷۳ با اندکی تغییر اقتباس شده است.