اوگاندا

اوگاندا

اطلاعات عمومی
جمعیت کل	۴۸٬۵۸۲٬۳۳۴ نفر (۲۰۲۳م)
مساحت	۲۳۶.۰۴۰ کیلومتر مربع
حکومت	جمهوری
پایتخت	کامپالا
ادیان(درصد)	مسیحیت (۶۶ درصد)، اسلام (۱۶ درصد)، سایر (۱۸ درصد)
اسلام
پیشینه اسلام	قرن ۸ میلادی
جمعیت مسلمانان	حدود ۶ میلیون نفر
اطلاعات شیعی
جمعیت	حدود ۳۰۰ هزار نفر
درصد به جمعیت کشور	کمتر از یک درصد
درصد به جمعیت مسلمانان	حدود ۵ درصد
مراکز علمی	مدرسه علمیه خاتم الانبیا
مساجد	مسجد امام رضا(ع)
مؤسسات فرهنگی	مؤسسه امام حسین(ع)

اوگاندا، کشوری در شرق میانه آفریقا که ۱۶٪ از جمعیت آن مسلمان هستند. مذهب بیشتر مسلمانان این کشور شافعی و بخشی نیز شیعه است. تشیع توسط خوجه‌های اثناعشری از هند به این کشور راه یافت. شمار دقیقی از شیعیان اوگاندا در دست نیست. منابع شمار آنان را بین ۱۵۰ هزار تا ۳۰۰ هزار تخمین زده‌اند. در ۲۰۰۹م شمار شیعیان کم‌تر از ۰/۵٪ از جمعیت این کشور گفته شده است.

موقعیت جغرافیایی و جمعیت

اوگاندا با مساحت ۲۴۱،۰۳۸ کیلومتر مربع در شرق میانه آفریقا قرار گرفته است و با کشورهای سودان جنوبی، کنیا، تانزانیا، رواندا و کنگو همسایه و هم‌مرز است. این کشور در جنوب شرقی با دریاچه ویکتوریا مرز ساحلی دارد.

جععیت اوگاندا در سال ۲۰۲۳م، ۴۸٬۵۸۲٬۳۳۴ نفر اعلام شده است.

ادیان

مذهب در اوگاندا
مسیحیت		۶۶٪	۶۶٪
اسلام		۱۶٪	۱۶٪
دیگر ادیان (یا بدون دین)		۱۸٪	۱۸٪

قانون اساسی اوگاندا بر آزادی مذهبی تأکید دارد. ۶۶٪ از جمعیت این کشور مسیحی، ۱۶٪ مسلمان و تعدادی نیز تابع مذاهب بومی، هندو و یهودی هستند.

براساس آمار مرکز تحقیقات پیو (Pew) در سال ۲۰۰۹م، ۳.۹۵۰.۰۰۰ نفر معادل ۱۲.۱ درصد از جمعیت اوگاندا مسلمان هستند. آژانس اطلاعاتی آژانس اطلاعات مرکزی آمریکا (سیا) در کتاب حقایق جهان در سال ۲۰۱۴م نیز آمار مسلمانان را ۱۲.۱٪ اعلام کرده است.

اسلام

برخی ورود اسلام به اوگاندا را همزمان با آغاز ورود اسلام به قاره آفریقا در قرن هشتم میلادی دانسته‌اند. قبایل بدوی که از حبشه به این سرزمین مهاجرت کرده بودند، در آنجا به تبلیغ اسلام پرداختند.

امروزه بیشتر جمعیت مسلمان این کشور مذهب شافعی دارند و بخشی از آنان را نیز شیعیان تشکیل می‌دهند.

تشیع

پیشینه حضور تشیع در اوگاندا را یک و نیم قرن پیش دانسته‌اند. زمانی که خوجه‌های اثناعشری از هند به کامپالا مهاجرت کردند و مؤسسات، مساجد و حسینیه‌های زیادی در آنجا ساختند. بنابر برخی منابع آغاز مهاجرت شیعیان به اوگاندا، از کنیا بوده است که از شهر مومباسا به شهر کیسومو آمدند. با اخراج آسیایی‌ها در ۱۹۶۰م از اوگاندا، بسیاری از آنان به انگلستان، سوئد، هند و پاکستان مهاجرت کردند. پس از سرنگونی دولت وقت اوگاندا تعدادی از آنان به این کشور بازگشتند. از اوایل دهه هشتاد میلادی، جمعیت شیعیان رشد بیشتری یافته است.

از جمعیت کم‌تر از ۱۰۰۰ نفری خوجه اثناعشری اوگاندا اکثریت در کامپالا و تعدادی نیز در شهرهای دیگر این کشور مانند فورت پرتال، امباله، جینجا، هوییما، سورومی، آروا مایدو، ماسیندی و پاکواچ اقامت دارند.

جمعیت شیعیان

جمعیت کل	جمعیت شیعیان	درصد	تاریخ	منبع
۲۳،۴۵۰،۰۰۰	۳۵۰۰۰۰	۱/۵ ٪	۲۰۰۰	دائرة المعارف امام حسین(ع).
۲۶،۹۰۰،۰۰۰	۳۰۱،۲۸۰	۱/۱ ٪	۲۰۰۸	مجمع جهانی اهل‌بیت.
۳۲،۰۰۰،۰۰۰	۱۹۸،۰۰۰	کمتر از ۵ ٪	۲۰۰۹	انجمن دین و زندگی اجتماعی «مؤسسه ‏Pew».

مساجد شیعیان

مسجد اهل بیت در شهر جینگ جا

• مسجد شیعیان دوازده امامی در شهر کامپالا
• مسجد امام رضا (ع) در جنوب شهر کامپالا
• مسجد اهل بیت (ع) در شهر جینگ جا

مراکز شیعی

• مؤسسه امام حسین(ع): این موسسه در منطقه «بوگیری» شرق اوگاندا قرار گرفته است که حدود ۱۴،۵۰۰ شیعه در آن ساکن هستند. این مؤسسه در سال ۲۰۰۴ با کمک‌های مردمی تأسیس شد. مسئول آن شیخ ایوب مُزَمِّل از دانش‌آموختگان اوگاندایی در حوزه علمیه قم است.

این مؤسسه فعالیت‌های مختلفی از جمله آموزش احکام اسلامی به ائمه جماعات مساجد و مراکز شیعی، برنامه‌ها و جلسات هفتگی برای مبلغین محلی، تبلیغ و برنامه‌های هفتگی در رادیوهای محلی، برگزاری نمازهای جماعت یومیه، برگزاری نماز جمعه در مساجد و سایر برنامه‌های مذهبی دارد. مؤسسه امام حسین(ع) دارای مسجد، کتابخانه و مدرسه در مقطع ابتدایی است. در مدرسه، آموزش‌های دینی به دانش آموزان ارائه می‌شود. این مؤسسه ده مسجد در مناطق مختلف را سرپرستی می‌کند.

• مدرسه علمیه خاتم الانبیاء: این مدرسه به همت موسسه بلال مسلم میشن‌ در شهر جینجا در اوگاندا راه‌اندازی شده است. در سال ۲۰۱۵، بیش از ۳۰ طلبه نزد ۴ استاد در این مدرسه تحصیل می‌کردند. این مدرسه دارای ۲ کلاس درس، مسجد، کتابخانه و خوابگاه است که طلاب در آن اسکان داده شده‌اند.

شخصیت‌های شیعه

• عبدُالقادر علی مُوایا (۱۹۵۰-۲۰۱۴م) مبلغ شیعه و مدیر مؤسسه اهل‌بیت(ع) در اوگاندا بود که در سال ۲۰۱۴م/۱۳۹۳ش به دست گروه‌های تکفیری به شهادت رسید. او تحت تأثیر انقلاب اسلامی ایران به مذهب تشیع گرویده بود. عبدالقادر در اوگاندا فعالیت‌ها و خدمات فرهنگی و تبلیغی متعددی داشت.