رضا استادی

مقاله نامزد خوبیدگی
از ویکی شیعه
(تغییرمسیر از آیت‌الله استادی)
رضا استادی مقدم تهرانی
اطلاعات فردی
تاریخ تولد۱۳۱۶ش
محل زندگیقم
اطلاعات علمی
استادانآیت‌الله اراکیآیت‌الله گلپایگانی
محل تحصیلتهران و قم
تألیفاتاصول دین برای همه
فعالیت‌های اجتماعی-سیاسی
سیاسیعضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قمشورای نگهبانمجلس خبرگان رهبری • مدیر حوزه علمیه قم


رضا استادی (متولد ۱۳۱۶ش) روحانی شیعه، استاد و پژوهشگر حوزه علمیه قم است. نمایندگی مجلس خبرگان رهبری، عضویت در شورای نگهبان و مدیریت حوزه علمیه قم از مسئولیت‌های وی بوده است. وی از مؤسسان مؤسسه در راه حق است و نزد عالمانی همچون سید محمدرضا گلپایگانی، سید محمد محقق داماد، محمدعلی اراکی و سید موسی شبیری زنجانی به تحصیل علوم دینی پرداخته است.

کتاب‌های اصول دین برای همه، شفاعت در قرآن و حدیث و بحثی درباره زیارت، تحقیقی درباره دعای ندبه، سرگذشت کتاب شهید جاوید و خاتمیت از دیدگاه عقل، قرآن و حدیث از جمله آثار رضا استادی است. تصحیح کتب و فهرست‌نویسی نسخه‌های خطی کتابخانه‌ها از دیگر فعالیت‌های پژوهشی او به‌شمار می‌آید.

معرفی اجمالی

رضا استادی مقدم تهرانی مشهور به رضا استادی، در سال ۱۳۱۶ش در تهران متولد شد.[۱] وی تحصیلات حوزوی را از ۱۶ سالگی در مدرسه مروی و مسجد امین الدوله بازار تهران آغاز کرد.[۲] عبدالکریم حق‌شناس و احمد مجتهدی تهرانی از اساتید وی در تهران بوده‌اند.[۳]

استادی در سال ۱۳۳۶ش، به همراه سید محسن خرازی وارد حوزه علمیه قم شد.[۴] سطوح عالی حوزه را نزد عالمانی چون محمد شاه‌آبادی، احمد آذری قمی، ابوالقاسم خزعلی، حسین نوری همدانی، ناصر مکارم شیرازی و جعفر سبحانی به اتمام رساند[۵] و در درس خارج فقه و اصول سید محمدرضا گلپایگانی، سید محمد محقق داماد، سید کاظم شریعتمداری، محمدعلی اراکی و سید موسی شبیری زنجانی شرکت نمود.[۶] وی مدت کوتاهی را در نجف گذراند ‌و در درس برخی از مراجع حضور یافت.[۷]

رضا استادی پس از واقعه فیضیه در سال ۱۳۴۲ش، به مسائل روز می‌پرداخت و از امام خمینی تجلیل می‌کرد. وی از امضاکنندگان اعلامیه اعتراضی به دستگیری امام خمینی خطاب به هیئت دولت بود؛ چنانکه امضاهای او در اعلامیه‌ها و بیانیه‌های اعتراضی دیگر وجود دارد.[۸]

استادی در حوزه علمیه قم تدریس می‌کند[۹] و به فعالیت‌های‌ علمی‌، پژوهشی‌ و تبلیغی‌ اشتغال ‌دارد.[۱۰]

رضا استادی در کنار فاضل لنکرانی، مکارم شیرازی و مشکینی

فعالیت‌های علمی

رضا استادی، فردی پرکار در زمینه تألیف و تحقیق شناخته می‌شود؛[۱۱] کتاب‌های وی بیش از ۱۰۰ اثر‌[۱۲] و تعداد مقالاتش بیش از ۱۵۰ مورد ذکر شده است.[۱۳] آثار او را می‌توان به سه دستهٔ تألیف، تصحیح و فهرست‌نگاری تقسیم نمود:

کتاب «شفاعت در قرآن و حدیث» رضا استادی

تألیفات

بسیاری از مقالات رضا استادی، پس از انتشار در مجله‌های علمی به صورت کتاب مستقل جمع‌آوری و چاپ شده است. برخی از تألیفات وی از این قرارند:

برخی دیگر از تألیفات او عبارت‌اند از: شفاعت در قرآن و حدیث، خاتمیت از دیدگاه عقل، قرآن و حدیث، شرح احوال و آثار محقق حلی، آشنایی با تفسیر و مفسران، کتابنامه امام صادق(ع)، کتابنامه امام حسین(ع) و کتابنامه نهج‌البلاغه.[۱۷]

کتاب‌هایی نیز با مدیریت و نظارت وی تدوین و تنظیم شده و به چاپ رسیده است؛ از جمله کتاب الحکومة الاسلامیة فی احادیث الشیعة الامامیة و همچنین کتاب التوازن الاسلامی.[۱۸]

تصحیح کتب

تصحیح کتب و تحقیق در آثار فقها و محدثان و بزرگان شیعه از دیگر فعالیت‌های علمی رضا استادی به شمار می‌رود. برخی از این کتب عبارتند از:

فهرست‌نگاری

رضا استادی در فهرست‌نگاری کتب خطی از شخصیت‌های شناخته‌شده در ایران است.[۲۰] فهرست‌نگاری‌های وی از نسخه‌های خطی کتابخانه‌های مدرسه فیضیه (حدود ۲۲۰۰نسخه)، آیت‌الله گلپایگانی(۲۰۰۰نسخه)، مدرسه حجتیه (۷۰۰نسخه)، مسجد اعظم قم (۴۰۰۰ نسخه)، مدرسه مروی در تهران (۱۰۵۰نسخه)، حسینیه شوشتری‌ها در نجف (۱۱۰۰نسخه)[۲۱] و چند کتابخانه شخصی دیگر از جمله کارهای علمی اوست.[۲۲]

از آیت‌الله استادی در دوازدهمین آئین بزرگداشت نسخ خطی به‌عنوان یکی از فهرست‌نویسان مشهور که بالغ بر ۱۲ هزار نسخه خطی را در بیش از ۲۰ کتابخانه فهرست کرده است، تقدیر شد.[۲۳]

فعالیت‌های فرهنگی

رضا استادی در شهرهای مختلف ایران به اقدامات تبلیغی پرداخته است.[۲۴] پس از انقلاب اسلامی برای انجام فعالیت‌های تبلیغی و فرهنگی در مواردی به خارج از ایران سفر کرده است.[۲۵]

سخنرانی‌ در کنگره‌ها و سمینارهای علمی از قبیل کنگره‌های شناخت حضرت معصومه(س)، شیخ انصاری، شیخ فضل‌الله نوری، سید حسن مدرس[۲۶] و کنگره جهانی هزاره شیخ مفید[۲۷] از جمله اقدامات فرهنگی وی به شمار می‌رود. رضا استادی با همکاری سید محسن خرازی و چند نفر دیگر در سال ۱۳۴۲ش، مرکز علمی فرهنگی و دینی در راه حق را راه‌اندازی کرد.[۲۸]

اعضای دوره دوم شورای عالی حوزه، از راست به چپ: مکارم شیرازی، رضا استادی، هاشمی شاهرودی، راستی کاشانی، گلپایگانی، محفوظی، مقتدایی

فعالیت‌های اجرایی

رضا استادی مسئولیت‌های اجرایی گوناگونی را در جمهوری اسلامی ایران عهده‌دار بوده است؛ برخی از آنها عبارتند از:

بزرگداشت

در دهمین دوره از همایش کتاب سال حوزه که در سال ۱۳۸۷ش در شهر قم برگزار شد رضا استادی به عنوان شخصیت برجسته علمی حوزه معرفی شد و به پاس خدمات علمی، فرهنگی، تدریس و تألیفات مورد تقدیر در این دوره از همایش قرار گرفت.[۳۳]

مطالعه بیشتر

  • جشن‌نامه آیت‌الله استادی نوشته رسول جعفریان؛ در مقدمه این کتاب مصاحبه‌‌ای با رضا استادی در زمینه زندگی، تحصیلات، تدریس و فعالیت‌های علمی و فرهنگی آمده است.[۳۴]
  • کتاب خاطرات آیت‌الله استادی که شامل زندگی‌نامه و مجموعه خاطرات اوست، توسط انتشارات مرکز اسناد انقلاب اسلامی به چاپ رسیده است.[۳۵]

پانویس

  1. جمعی از پژوهشگران، گلشن ابرار، ۱۳۹۴ق، ج۸، ص۵۸۷.
  2. صالح، جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، ۱۳۸۵ش، ج۳، ص۳۹.
  3. صالح، جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، ۱۳۸۵ش، ج۳، ص۳۹.
  4. جعفریان، جشن‌نامه آیت‌الله استادی، ۱۳۹۳ش، ص۱۷ و ۲۰؛ جمعی از پژوهشگران، گلشن ابرار، ۱۳۹۴ق، ج۸، ص۵۸۸.
  5. جمعی از پژوهشگران، گلشن ابرار، ۱۳۹۴ق، ج۸، ص۵۸۸؛ صالح، جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، ۱۳۸۵ش، ج۳، ص۴۰.
  6. صالح، جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، ۱۳۸۵ش، ج۳، ص۳۹؛ جمعی از پژوهشگران، گلشن ابرار، ۱۳۹۴ق، ج۸، ص۵۸۸.
  7. صالح، جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، ۱۳۸۵ش، ج۳، ص۳۹؛ جمعی از پژوهشگران، گلشن ابرار، ۱۳۹۴ق، ج۸، ص۵۸۸؛ برای اطلاعات بیشتر در ارتباط با اساتید وی در تمام سطوح رجوع کنید به: جعفریان، جشن‌نامه آیت‌الله استادی، ۱۳۹۳ش، ص۲۳-۲۴.
  8. جمعی از پژوهشگران، گلشن ابرار، ۱۳۹۴ق، ج۸، ص۵۹۰.
  9. جعفریان، جشن‌نامه آیت‌الله استادی، ۱۳۹۳ش، ص۲۴.
  10. جمعی از پژوهشگران، گلشن ابرار، ۱۳۹۴ق، ج۸، ص۵۸۹.
  11. تألیفات آیت‌الله رضا استادی مقدم تهرانی، سایت پژوهه.
  12. گفتگو با حجةالاسلام والمسلمین حاج شیخ رضا استادی، بهمن و اسفند ۱۳۷۱ش، شماره۵۴.
  13. صالح، جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، ۱۳۸۵ش، ج۳، ص۴۲.
  14. جمعی از پژوهشگران، گلشن ابرار، ۱۳۹۴ق، ج۸، ص۵۹۰-۵۹۱.
  15. جمعی از پژوهشگران، گلشن ابرار، ۱۳۹۴ق، ج۸، ص۵۹۱.
  16. جمعی از پژوهشگران، گلشن ابرار، ۱۳۹۴ق، ج۸، ص۵۹۱.
  17. جمعی از پژوهشگران، گلشن ابرار، ۱۳۹۴ق، ج۸، ص۵۹۱-۵۹۲.
  18. جمعی از پژوهشگران، گلشن ابرار، ۱۳۹۴ق، ج۸، ص۵۹۵.
  19. جمعی از پژوهشگران، گلشن ابرار، ۱۳۹۴ق، ج۸، ص۵۹۳.
  20. سه تن از نسخه شناسان و فهرست‌نویسان برجسته در دوازدهمین آئین بزرگداشت نسخ خطی تقدیر می‌شوند، سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران.
  21. جعفریان، جشن‌نامه آیت‌الله استادی، ۱۳۹۳ش، ص۲۸.
  22. جمعی از پژوهشگران، گلشن ابرار، ۱۳۹۴ق، ج۸، ص۵۹۲-۵۹۳.
  23. سه تن از نسخه شناسان و فهرست‌نویسان برجسته در دوازدهمین آئین بزرگداشت نسخ خطی تقدیر می‌شوند، سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران.
  24. جعفریان، جشن‌نامه آیت‌الله استادی، ۱۳۹۳ش، ص۱۹.
  25. جمعی از پژوهشگران، گلشن ابرار، ۱۳۹۴ق، ج۸، ص۵۸۹.
  26. جمعی از پژوهشگران، گلشن ابرار، ۱۳۹۴ق، ج۸، ص۵۸۹-۵۹۰.
  27. گفتگو با حجة الاسلام والمسلمین حاج شیخ رضا استادی، مجله حوزه، بهمن و اسفند ۱۳۷۱، شماره ۵۴
  28. جمعی از پژوهشگران، گلشن ابرار، ۱۳۹۴ق، ج۸، ص۵۸۹-۵۹۰.
  29. جعفریان، جشن‌نامه آیت‌الله استادی، ۱۳۹۳ش، ص۳۳.
  30. رضا استادی مقدم، سایت شورای نگهبان.
  31. رضا استادی مقدم، سایت دانشنامه اسلامی.
  32. صالح، جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، ۱۳۸۵ش، ج۳، ص۴۲.
  33. دبیرخانه همایش کتاب سال حوزه، ویژه‌نامه بیستمین همایش کتاب سال حوزه، ۱۳۹۷ش، ص۱۸۷
  34. جعفریان، جشن‌نامه آیت‌الله استادی، ۱۳۹۳ش.
  35. خاطرات حاج شیخ رضا استادی، سایت پاتوق کتاب فردا.

منابع